موهای فر در همه حال زیبا هستند، اما شما با مراقبت صحیح از موهایتان می‌توانید این زیبایی را به حد اعلای خود برسانید و سلامت و دوام موی فر خود را نیز بهبود بخشید.
موهای فر به دلیل ساختار فنرمانند خود، در مقایسه با سایر انواع مو راحت‌تر می‌شکنند و احتمال خشک‌شدن آن‌ها نیز بیشتر است. برای فراگیری نحوه صحیح مراقبت از موی فر، و داشتن موهایی سالم و درخشان، چند دقیقه‌ای با ما همراه باشید.
موی فر چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
موی مجعد یا فر به شکل‌های مختلفی وجود دارد مثل فر درشت، فر ریز و موی مواج. گرچه ساختار پایه تار مو در همه افراد یکسان است، اما عوامل بسیاری شکل آن را در هر فرد مشخص می‌کنند. وراثت و محل زندگی در تشکیل موهای فر نقش مهمی دارند.
کراتین حدود ۹۰ درصد ساختار مو را تشکیل می‌دهد. این ماده، پروتئینی متخلخل است که در پوست و ناخن یافت می‌شود. میزان فر شدن مو به نحوه اتصال کراتین به ساقه مو وابسته است. چگونگی رشد فولیکول مو در پوست سر باعث تعیین الگو و شکل موی مجعد می‌شود. برای مثال، فولیکول موی نامتقارن، موهای فرتری را به وجود می‌آورد. وضعیت خود فولیکول نیز توسط ژن‌های فرد مشخص می‌شود.
بعضی مطالعات نشان می‌دهند دمای محیط هم ممکن است در ایجاد موهای مجعد نقش داشته باشد.
همچنین نتایج برخی مطالعات، حاکی از برتری تکاملی موهای فر است، زیرا در آب و هوای گرم، موی فر باعث خنک نگه‌داشتن سر و پیشگیری از افزایش دمای آن می‌شود.
چگونه از موی فر مراقبت کنیم؟
شکستن و خردشدن مو از مشکلات شایع افراد دارای موی فر است که معمولا ناشی از مراقبت نادرست از موها با ویژگی‌های ساختاری خاص موی فر است. اگر موهای مجعد یا فر دارید، بهتر است همیشه از فرآورده‌هایی با خواص رطوبت‌رسانی استفاده و از هر محصولی که ممکن است موهایتان را خشک یا سنگین کند اجتناب کنید. روغن‌های سنگین مانند زیتون و کرچک یا محصولات حاوی الکل و سیلیکون برای موهای فر مناسب نیستند.
نکته ≫
مراقبت از ریشه مو و پوست سر می‌تواند به رشد موهای درخشان‌تر و مستحکم‌تر که در برابر شکستگی و خردشدن مقاوم‌تر هستند، کمک کند.
برای مراقبت از موهای فر، نکات زیر را رعایت کنید:
به عدم وجود ترکیبات مضر در محصولات مراقبت از مو توجه کنید
شستن موها اولین و مهم‌ترین مرحله روتین مراقبت از مو برای همه انواع مو است. برای انجام این مرحله به بهترین شکل، از یک شامپوی ملایم فاقد مواد شیمیایی مضر مانند سولفات، سیلیکون، نمک، الکل و پارابن استفاده کنید.
- سولفات‌ها شوینده‌هایی بسیار قوی هستند اما برای شست‌وشوی ساختار ظریف پوست و مو مناسب نیستند.
- پارابن‌ها مواد نگهدارنده مورد استفاده در فرآورده‌های مراقبت از مو، پوست و بسیاری مواد غذایی هستند، اما تحقیقات بالینی، ارتباط پارابن‌ها با اختلالات هورمونی و تشکیل تومورهای سرطانی را نشان داده است.
- نمک (سدیم کلراید) به‌عنوان غلیظ‌کننده در شامپوها استفاده می‌شود اما باعث خشکی و آسیب‌پذیری پوست سر و موها می‌گردد.
- سیلیکون‌ها برای نرم و براق‌کردن و پوشاندن موقتی آسیب‌های مو استفاده می‌شوند، اما با تکرار مصرف موجب کدری، خردشدن و خشکی بسیار شدید موها شده و آسیب‌های جدی به بار می‌آورند.
شامپو و سایر محصولات مراقبت از مو را با توجه به مواد مؤثره آن‌ها انتخاب نمایید
پس از اطمینان از عدم وجود ترکیباتی که در بخش قبل گفته شد، محصولات مراقبت از مو را طوری انتخاب کنید که برای موهای فر طراحی شده و حاوی ترکیبات زیر باشد:
- روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل، روغن آرگان، روغن آووکادو و روغن جوجوبا
- کراتین هیدرولیزشده
- شی باتر
- ابریشم هیدرولیزشده
- پانتنول و پروویتامین‌ها (دکسپانتنول)
- عصاره‌های گیاهی مانند عصاره آلوئه‌ورا و بابونه
از شامپو زدن بیش از حد اجتناب کنید
موهای فر به راحتی خشک می‌شوند. شست‌وشوی بیش‌ازحد با شامپو می‌تواند رطوبت طبیعی موها را از بین ببرد. بهتر است از نرم‌کننده یا ماسک موی داخل حمام حاوی ترکیبات مرطوب‌کننده استفاده کنید. این محصولات به بسته‌ماندن کوتیکول مو و محافظت از آن در برابر آسیب‌های محیطی کمک می‌کنند.
نکته: در صورتی که به روغن نارگیل خالص و بهداشتی که به روش پرس سرد تهیه شده است دسترسی دارید، ۳۰ دقیقه پیش از استحمام، موهای خود را با اندکی از این روغن، مرطوب کنید. این کار به حفظ رطوبت مو در طی شست‌وشو و پیشگیری از خشکی، وز و بدحالتی آن کمک می‌کند.
همیشه از آب ولرم برای شستن موها استفاده کنید
حمام آب داغ چربی طبیعی پوست سر و موها را از بین می‌برد و می‌تواند باعث بازشدن کوتیکول مو و ایجاد وز و شکستگی تارهای مو شود. بهتر است از آب ولرم برای شست‌وشوی موها استفاده کنید و در پایان تارهای مو را با آب سرد آبکشی نمایید تا کوتیکول‌های مو بسته شوند. این کار به براق‌شدن و پیشگیری از خشکی مو بسیار کمک می‌کند.
از شانه دندانه‌پهن استفاده کنید
پس از شست‌وشوی موهای فر و استفاده از ماسک موی نرم‌کننده و آبرسان، تنها کافی است انگشتان‌تان را در میان موهایتان حرکت دهید یا با یک شانه دندانه‌درشت که سطحی صاف و صیقلی داشته باشد، موها را مرتب نمایید.
هرگز موهای خشک و بلندی که در هم پیچیده‌اند را شانه نکنید چون مو در این حالت بیشتر مستعد شکستگی و آسیب است. در صورتی که ناچار هستید موهای خشک را شانه بزنید، از اسپری بازکننده گره مو برای بازکردن گره‌ها و کاهش اصطکاک و سایش بین تارهای مو استفاده کنید و موها را کم‌کم از پایین به بالا شانه بزنید.
از محصولات تخصصی بدون نیاز به آبکشی استفاده کنید
پس از حمام، استفاده از مقدار کمی کرم موی بدون نیاز به آبکشی (با فرمولاسیونی که در بخش‌های قبل گفته شد)، در زمانی که موها حدود ۳۰% رطوبت دارند، به حفظ شکل طبیعی فر مو و رطوبت لازم برای حفظ خاصیت ارتجاعی آن کمک بسیاری می‌کند.
استفاده از یک اسپری موی آبرسان و حاوی عصاره‌ها و روغن‌های گیاهی گفته‌شده نیز برای حفظ رطوبت موها و پیشگیری از وز و شکنندگی مو، در روزهای بین دو استحمام بسیار مؤثر است.
استفاده از ابزارهای حرارتی حالت دهنده مو را کاهش دهید
دمای بالای ابزارهای حالت‌دهنده مو بافت طبیعی فرهای مو را از بین می‌برد و باعث کدر و بی‌طراوت شدن آن‌ها می‌شود. بهتر است استفاده از این ابزارهای حرارتی را تا جای ممکن محدود کنید.
در صورتی که نیاز دارید از این ابزارها استفاده کنید، حتما از فرآورده‌های محافظ حرارتی مو استفاده کنید تا بتوانید از شدت آسیب بکاهید و حرارت دستگاه را نیز روی درجه پایین تنظیم نمایید.
اصلاح منظم انتهای موها را در نظر داشته باشید
انتهای مو آسیب‌دیده‌ترین ناحیه تار مو است، زیرا نسبت به قسمت‌های بالایی، عمر بیشتری دارد و در معرض عوامل آسیب‌رسان بیشتری بوده است. بنابراین توصیه می‌شود هر ۶ تا ۸ هفته اندکی از انتهای موهایتان را کوتاه کنید. این کار باعث پیشگیری از بروز موخوره می‌شود.
بهترین روغن‌ها برای موهای فر
هیدراته نگه‌داشتن موهای فر ممکن است کار آسانی نباشد چون چربی طبیعی پوست سر به راحتی نمی‌تواند در طول ساقه مو حرکت کند. استفاده از روغن‌های طبیعی می‌تواند در بهبود این موضوع کمک‌کننده باشد.
ماساژ پوست سر با روغن‌های طبیعی باعث بهبود گردش خون پوست سر و رشد موهای سالم می‌شود. روغن‌های طبیعی منبع غنی از ویتامین E و اسیدهای چرب هستند. این اسیدهای چرب به حفظ رطوبت در موها کمک می‌کنند. به این ترتیب وز مو کاهش یافته و حالت موهای فر بهتر می‌شود. برخی از روغن‌هایی که برای موهای فر مناسب هستند، عبارت‌اند از:
روغن آووکادو
روغن آووکادو به دلیل سایز مولکولی کوچک، توانایی نفوذ به درون تار مو و تغذیه و آب‌رسانی مو را دارد و از این لحاظ برای موهای فر بسیار مطلوب است. این روغن، غنی از آنتی‌اکسیدان، مواد معدنی، اسیدهای چرب ضروری، بیوتین، ویتامین‌های A، B5 و E است. با وجود این ترکیبات، روغن آووکادو می‌تواند بسیاری از آسیب‌های ذاتی یا محیطی موهای فر را ترمیم کند.
روغن نارگیل
روغن نارگیل سبک و غیر چرب برای موهای فر مناسب است. از نوک انگشتان‌تان برای ماساژ روغن روی پوست سر استفاده کنید. شما می‌توانید روغن نارگیل را پیش از خواب روی موهایتان ماساژ دهید و صبح روز بعد بشویید. از طرف دیگر، می‌توانید ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیش از حمام روغن را روی موهایتان بمالید. همیشه از بالا به پایین روغن را روی موها بزنید تا جهت کوتیکولها را تغییر ندهید و سطح مو آسیب نبیند.
شی باتر
شی باتر یا کره شی بدون اینکه مانند سیلیکون، از هیدراته‌شدن موها پیشگیری کند، سطح مو را با لایه‌ای نازک از ترکیبات روغنی مفید می‌پوشاند و از آن در برابر خشکی، آسیب‌های فیزیکی و آلودگی‌های محیطی محافظت می‌نماید. این ویژگی‌ها برای موهای فر که در معرض آسیب‌های بیشتری نسبت به موهای صاف هستند، بسیار مطلوب است. این ماده همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی از ویتامین‌های A و E، اسیدهای چرب ضروری و تری‌گلیسریدهاست.
روغن آرگان
روغن آرگان نیز مانند روغن آووکادو توانایی نفوذ به درون تار مو را دارد و با داشتن ویتامین E، اسیدهای چرب ضروری، پلی‌فنول‌ها و کاروتنوئیدها، تغذیه مطلوبی برای موهای فر و موهای خشک است. البته اکثر قریب به اتفاق محصولاتی که با عنوان روغن آرگان عرضه می‌شوند، حاوی درصدهای بسیار بالایی از انواع سیلیکون‌ها هستند که عملاً موهای فر را نابود می‌کند. اکیداً توصیه می‌شود به جای استفاده از این محصولات و جستجو برای روغن خالص که اغلب هم نتیجه مطلوبی ندارد، از محصولات برندهای قابل اعتماد که حاوی این روغن‌ها هستند استفاده کنید.
سایر روغن‌ها
سایر روغن‌هایی که می‌توان برای مراقبت از موهای فر از آن‌ها استفاده کرد، عبارت‌اند از:
- روغن جوجوبا
- روغن بادام شیرین
- روغن هسته انگور
- روغن گل سرخ
میزان مناسب شست‌وشوی موهای فر
اگر بنا به شرایط یا محیط زندگی، نیاز دارید که هر روز دوش بگیرید، بهتر است هر بار از شامپو استفاده نکنید. در صورتی که تعریق زیادی داشته‌اید، می‌توانید پوست سر و موها را با آب بشویید و از نرم‌کننده استفاده کنید.
شستشوی موها با شامپو هر ۲ تا ۳ روز یک بار کافی است. گاهی هم می‌توانید از یک شامپوی ملایم مانند شامپو روزانه استفاده کنید تا چربی طبیعی موها از بین نرود.
نکته: می‌توانید هر ۲ تا ۴ هفته یک بار هم از شامپوی شفاف‌کننده (شامپوی حاوی شوینده‌های سولفاته یا آزلائیک‌اسید) استفاده کنید تا تجمع فرآورده‌های حالت‌دهنده مو را پاک کند.
بهترین روتین خواب برای افرادی که موی فر دارند
خوابیدن به پشت ممکن است فشار زیادی بر موها وارد کند و باعث آشفتگی، گره خوردن و وز شدن موهای فر شود. در این شرایط، خوابیدن به پهلو می‌تواند بهترین حالت برای حفظ سلامت موها باشد. پوشاندن موها با تور مو، کلاه مخصوص یا روسری هم می‌تواند به پیشگیری از درهم‌تنیدگی موها هنگام شب کمک کند.
نکته: پیش از خواب، استفاده از اسپری آبرسان بدون نیاز به آبکشی، می‌تواند باعث حفظ رطوبت موها در طول شب و داشتن فرهایی زیباتر در هنگام صبح شود.
نبایدهای مراقبت از موهای فر
موی فر بسیار ظریف و حساس است به همین دلیل بهتر است از انجام کارهای زیر بپرهیزید:
- موهایتان را هر روز نشویید چون چربی طبیعی موی فر به شکل ذاتی کمتر از حد نیاز است و با افراط در شست‌وشو، همین مقدار را نیز از دست خواهد داد. موی فر به ۲ با نهایتا ۳ بار شست‌وشو در هفته نیاز دارد.
- از روبالشی، کلاه یا روسری نخی استفاده نکنید چون باعث ایجاد اصطکاک بین تارهای مو و بلندشدن کوتیکولها از جای خود می‌شود. پارچه‌های ساتن یا ابریشم بهترین گزینه برای موهای فر هستند.
- از اتوی مو استفاده نکنید و استفاده از سشوار را نیز به حداقل برسانید. بهترین روش برای خشک‌کردن موی فر این است که اجازه دهید به صورت طبیعی در هوا خشک شود. بدون سایش حوله و بدون حرارت سشوار.
- موهایتان را برای مدت طولانی به شکل دم اسبی محکم نبندید. این کار باعث کشیده‌شدن موها و در نتیجه بدشکل‌شدن فر مو و آسیب‌دیدن ریشه (فولیکول) خواهد شد.
- از فرآورده‌هایی که اختصاصا برای انواع دیگری از مو طراحی شده‌اند، استفاده نکنید. به‌خصوص توجه کنید که شامپوی شما با نوع مو و نوع پوست سرتان مطابق باشد. برای مثال، اگر با موی فر و پوست سر خشک از شامپوی مخصوص پوست سر چرب استفاده کنید، موهای فر شما تبدیل به دسته‌ای وز درهم‌تنیده خواهد شد.
و مهم‌ترین نکته این که هیچ وقت موهایتان را با موهای صاف یا انواع دیگر مو مقایسه نکنید. از زیبایی موهای فر لذت ببرید.
سخن پایانی
مراقبت صحیح از موها، استفاده محدود از ابزارهای حرارتی حالت‌دهنده مو و سایر مواردی که در این مقاله گفته شد برای زیبا و سالم نگه‌داشتن موهای فر ضروری است. مهم‌ترین نکته در مورد موهای فر این است که به راحتی رطوبت خود را از دست می‌دهند و خشک می‌شوند. به همین دلیل نباید چربی‌های طبیعی پوست سر با شست‌وشوی زیاد از بین برود. برای بازگرداندن رطوبت به موها نیز می‌توان از محصولات تخصصی حاوی روغن‌های گیاهی، پروتئین‌های هیدرولیزشده و عصاره‌های گیاهی طبیعی مخصوص موهای فر استفاده کرد. در صورت مراقبت صحیح، موهای فر ظاهری سالم، درخشان و زیبا خواهند داشت.
