روش صحیح حمام نوزاد از بدو تولد + نکات مراقبتی پس از حمام

حمام کردن نوزاد، برای بسیاری از ‌والدین، تجربه‌ای لذت‌بخش و ارزشمند است. این تجربه، فرصتی است تا هم‌زمان با لذت‌بردن کودک نازنین‌تان از جریان ملایم آب گرم روی پوستش، شما هم بتوانید بدون دغدغه، با عضو کوچک و جدید خانواده، ارتباط بگیرید.

البته طبیعی است که این فرایند لذت‌بخش، گاهی اوقات با اضطراب در مورد زمان و نحوه صحیح انجام آن، همراه شود. اما نگران نباشید، با یادگیری اصول شست‌وشوی نوزاد و کمی تمرین، احساس راحتی و آرامش خواهید کرد.

چه زمانی برای اولین حمام یا شست‌وشوی نوزاد مناسب است؟

طی سال‌های گذشته، با افزایش دانش و اطلاعات متخصصان کودک، نظر آنان در مورد بهترین زمان برای اولین شست‌وشوی نوزاد تغییر کرده است. پیش‌تر، در اغلب کلینیک‌ها و زایشگاه‌ها، نوزاد در همان یک تا دو ساعت اول پس از تولد، شسته می‌شد؛ اما مدتی است که این روند تغییر کرده و نتایج بسیار بهتری به‌دست آمده است.

سازمان بهداشت جهانی (WHO)، توصیه می‌کند اولین شست‌وشوی کودک تا ۲۴ ساعت پس از تولد به تأخیر بیفتد؛ یا اگر بنا به دلایل فرهنگی یا مسائل دیگر، نمی‌توان تا ۲۴ ساعت صبر کرد، حداقل تا ۶ ساعت پس از تولد، نوزاد شسته نشود.

چرا متخصصان توصیه می‌کنند نوزادان تا ۲۴ ساعت پس از تولد شست‌وشو نشوند؟

این توصیه طبق نتایج بررسی‌های بالینی، چند دلیل دارد که مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه می‌خوانید.

• دمای بدن و قند خون: نوزادانی که بلافاصله پس از تولد، شست‌وشو می‌شوند، با احتمال بالاتری دچار افت دمای بدن و هایپوترمی خواهند شد. همچنین استرس ناشی از اولین استحمام، بلافاصله پس از تحمل استرس ناشی از تغییرات گسترده حین تولد، برخی نوزادان را در معرض افت قند خون (هایپوگلایسمی) قرار می‌دهد.
• ارتباط مادر-فرزند و شیردهی: دورکردن نوزاد از مادر برای شست‌وشو، ارتباط پوستی و ارتباط حسی اولیه مادر و نوزاد را دچار اختلال می‌کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ نشان داد میزان موفقیت شیردهی مادر به نوزاد در بیمارستان، در نوزادانی که پس از ۱۲ ساعت شست‌وشو شدند، نسبت به نوزادانی که در همان ساعات اولیه پس از تولد شسته شدند، ۱۶۶ درصد بیشتر بود.
• خشکی پوست: ورنیکس (Vernix) ماده سفید موم‌مانندی که سطح پوست کودک را پیش از تولد می‌پوشاند، به‌عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی عمل کرده و احتمالاً خواص ضد باکتری نیز دارد. آکادمی پزشکان اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند پس از تولد، ورنیکس برای مدتی روی پوست نوزادان باقی بماند تا از خشک‌شدن پوست ظریف آنان پیشگیری کند. این توصیه در مورد نوزادانی که زودتر از موعد متولد شده‌اند از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا پوست این کودکان به‌شدت در معرض آسیب و جراحت است.

آیا می‌توان کودک را پیش از افتادن بند ناف حمام کرد؟

هیچ‌گاه نوزاد خود را پیش از افتادن انتهای بند ناف، در آب قرار ندهید و او را فقط با استفاده از اسفنج، پد مخصوص یا یک حوله لطیف تمیز کنید (Sponge Bath).

بند ناف نوزاد معمولاً طی یک تا دو هفته پس از تولد خشک شده و می‌افتد. اگر بیش از این زمان طول بکشد، ممکن است موردی وجود داشته باشد. اگر تا ۷ هفتگی نوزاد، بند ناف خشک نشده و نیفتاده بود، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

چه زمانی برای حمام‌کردن نوزاد بهتر است؟ صبح یا عصر؟

این به شما و کودک‌تان بستگی دارد. سعی کنید زمانی را به استحمام کودک اختصاص دهید که احتمال سرماخوردن او کمتر باشد و خودتان هم عجله نداشته باشید.

برخی والدین هنگام صبح، زمانی که کودک هوشیارتر است را برای این کار انتخاب می‌کنند؛ بعضی هم ترجیح می‌دهند حمام کودک را به‌عنوان بخشی از روتین آرامش‌بخش عصرگاهی و آماده‌شدن کودک برای خواب انجام دهند.

در هر صورت، استحمام کودک پیش از تغذیه او، نتیجه بهتری دارد؛ اما اگر به هر دلیل، می‌خواهید کودک را پس از شیردهی حمام کنید، ابتدا مدتی صبر کنید تا معده او آرام شود.

کمک‌گرفتن از همسر یا یک فرد بالغ مورد اعتماد در هفته‌های نخست که نوزاد را حمام می‌کنید هم می‌تواند آرامش شما را بیشتر کند.

چرا حمام‌کردن نوزاد مهم است؟

حمام‌کردن نوزاد علاوه بر پاکیزگی فواید متعدد دیگری نیز دارد؛ از جمله:

• باعث بهبود ارتباط والد و فرزند می‌شود: حمام‌کردن به زودی به فعالیتی لذت‌بخش برای شما و فرزندتان تبدیل می‌شود چون زمانی آرام برای در کنار هم بودن است. در حمام با کودک خود بازی کنید، برایش شعر بخوانید و اوقات خوشی را با یکدیگر سپری کنید. تماس آرام شما با پوست نوزاد و شنیدن صدایتان باعث می‌شود نوزاد احساس امنیت و آرامش داشته باشد.
• زمانی برای آموزش است: در حمام چیزهای زیادی برای یادگیری وجود دارد. برای مثال می‌توانید در هنگام شست‌وشوی نوزاد، نام اعضای بدن را به او یاد دهید؛ یا هنگام پوشانیدن لباس در انتهای حمام، نام حرکات (مثل راه‌رفتن یا خندیدن) را به او آموزش دهید.
• آرام‌بخش است: برای بسیاری از نوزادان حمام‌کردن و قرارگرفتن در وان حمام بسیار آرامش‌بخش است. اگر نوزادتان به ماساژ علاقه دارد می‌توانید پس از استحمام او را ماساژ دهید تا بیشترین میزان آرامش را برایش ایجاد کنید.
• می‌تواند باعث خواب‌آلودگی نوزاد شود: اگر حمام، پیش از زمان خواب فرزندتان باشد، گرمای آب، گرمای اتاق و احساس امنیت و آرامش پس از استحمام می‌تواند کودک را آماده خواب کند.

حمام‌کردن برای نوزادان و والدین زمانی برای تفریح و سرگرمی است. اگر فرزندتان به حمام‌رفتن علاقه‌ای ندارد، بهتر است زمان آن را کوتاه کنید و سعی کنید در حمام به او خوش بگذرد. نگران نباشید! پس از مدتی کودک شما به حمام و آب‌تنی علاقه‌مند خواهد شد.

نوزادان و کودکان به چند بار حمام در هفته نیاز دارند؟

برخلاف تصور رایج، اغلب نوزادان و کودکان به حمام روزانه نیاز ندارند. با وجود تعویض دائمی پوشک و تمیزکردن دهان و بینی آنان پس از هر تغذیه، فقط ۲ تا ۳ بار حمام در هفته برای اکثر نوزادان کافی است، تا زمانی که تحرک آنان بیشتر شود (معمولاً تا یک سالگی).

شست‌وشوی بیش از حد نوزاد، پوست او را خشک می‌کند و در معرض التهاب و مشکلات پوستی (مانند اگزما) قرار می‌دهد. در زمینه حفظ سلامت پوست و سلامت عمومی کودک، همان‌طور که عدم رعایت بهداشت، آسیب‌رسان است، شست‌وشوی بیش‌ازحد نیز مشکل‌آفرین خواهد بود.

اگر پس از هر دفع ادرار یا مدفوع کودک، یا آروغ‌زدن او، پوشک و لباسش را سریع تعویض می‌کنید، پس به نظافت نقاط مهم بدن او (شامل صورت، گردن و ناحیه پوشک) توجه کافی دارید.

بین هر دو استحمام، نقاط چین‌خورده پوست کودک را نیز بررسی کنید (مانند ران، پشت زانو، کشاله ران، زیر بغل و زیر چانه) و در صورت نیاز این نقاط را با استفاده از یک محلول پاک‌کننده بدون نیاز به آبکشی که مخصوص نوزادان و کودکان باشد، تمیز کنید.

بهتر است ناحیه پوشک را هم هر بار به همین روش تمیز کنید تا هم آلودگی‌ها رفع شوند و هم تماس مداوم با آب، موجب خشکی پوست این ناحیه و آسیب به آن نشود.

نحوه حمام نوزاد

همان‌طور که گفته شد، نحوه شست‌وشوی نوزاد، پیش و پس از افتادن بند ناف (که خطر عفونت به تدریج کمتر می‌شود) متفاوت است.

تا زمانی که ناحیه ناف نوزادان و ناحیه ختنه‌گاه نوزاد پسر، کاملاً ترمیم نشده، نباید کودک را در آب قرار داد؛ تا آن زمان، حمام اسفنجی کافی است.

پس از آن می‌توان از حمام در وان استفاده کرد. روش، زمان و وسایل مورد نیاز برای هر نوع از حمام نوزاد را در ادامه می‌خوانید.

۱) حمام اسفنجی نوزاد

در مورد شروع و پایان زمان استفاده از این روش برای شست‌وشوی نوزاد خواندید؛ اکنون کافی است لوازم مورد نیاز و روش انجام آن را بدانید.

برای حمام اسفنجی کودک به چه وسایلی نیاز داریم؟

وسایل مورد نیاز برای حمام اسفنجی، عبارتند از:

• حوله ضخیم یا زیرانداز اسفنجی کودک، مخصوص حمام
• اسفنج یا حوله لطیف برای شست‌وشو
• حوله لطیف و تمیز یا یک فنجان کوچک برای آبکشی بدن
• یک تشت تمیز
• پنبه بهداشتی
• شامپو سر و بدن کودک
• حوله لطیف برای خشک کردن کودک
• کرم تعویض پوشک
• لباس و پوشک تمیز

حمام اسفنجی نوزاد را چگونه انجام دهیم؟

ابتدا اطمینان حاصل کنید که اتاق به اندازه کافی گرم است (۲۴ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد) و از هیچ منفذ یا دریچه‌ای سوز سرد وارد نمی‌شود. سپس:

1. پیش از آغاز به کار، تمام وسایل مورد نیاز را جمع کنید و در دسترس خود قرار دهید تا حین حمام کردن کودک، نیاز به جابه‌جایی نداشته باشید.
2. حوله ضخیم یا زیرانداز مخصوص حمام را روی سطحی که برای خودتان مناسب است پهن کنید.
3. مقداری آب گرم (به اندازه‌ای که با مچ دست یا آرنج خود، آن را ولرم حس کنید) داخل تشت بریزید. دمای مناسب ۳۸ درجه سانتی‌گراد است.
4. کودک را روی حوله یا زیرانداز قرار دهید.
5. کودک را کاملاً برهنه نکنید. او را با حوله یا پتو بپوشانید.
6. هرگز کودک را حتی برای یک ثانیه از دست رها نکنید؛ حتی اگر تحرک زیادی ندارد. اگر وسیله‌ای را فراموش کرده‌اید کودک را در یک پتو یا حوله خشک بپوشانید و با خود ببرید.
7. شست‌وشو را از صورت کودک آغاز کنید. دو توپک پنبه بهداشتی یا دستمال مخصوص را با آب گرم مرطوب کرده و روی هریک از چشمان کودک را با یک پنبه مجزا از سمت بینی به بیرون، با ملایمت پاک کنید.
8. دستمال شست‌وشوی نرم یا پد مخصوص را مرطوب کرده و بقیه صورت کودک را بدون استفاده از صابون، پاک کنید.
9. نواحی خارجی گوش کودک را با دستمال شست‌وشوی نرم و مرطوب تمیز کنید. هرگز پنبه یا گوش‌پاک‌کن را وارد مجرای داخلی گوش کودک نکنید. خطر آسیب‌دیدن پرده گوش بسیار بالا است.
10. اکنون مقداری از شامپو یا شوینده مخصوص کودک را داخل مقداری آب گرم یا روی حوله مخصوص شست‌وشو بریزید و بقیه بدن کودک را از گردن به پایین، آرام‌آرام تمیز کنید.
11. کودک هنوز داخل پتو یا حوله است. برای شست‌وشوی بدن، فقط هر قسمتی که تمیز می‌کنید را از حوله خارج کنید تا احتمال سرماخوردن او کمتر شود.
12. حالا گردن و بدن او را با استفاده از یک حوله لطیف مرطوب یا یک فنجان کوچک با استفاده از آب گرم و تمیز داخل تشت، آبکشی کنید. مواظب باشید ناحیه بند ناف خیس نشود.
13. وقتی بدن کودک پاک شد، پیش از شست‌وشوی موها، او را درون یک حوله خشک و گرم بپیچید.
14. در مرحله آخر، پوست سر و موها را با شامپو کودک بشویید. می‌توانید مقداری از شامپو را روی دست خود یا روی حوله شست‌وشو بریزید و به آرامی با حرکات ملایم سر نوزاد را شامپو کنید. مواظب باشید آب روی صورت کودک جاری نشود. چند قطره آب روی بینی کافی است تا تنفس او را مختل کند.
15. برای آبکشی سر، پشت نوزاد را روی بازوی غیرغالب‌تان قرار دهید و با مچ، کف دست و انگشتان خود، گردن او را حمایت کنید. می‌توانید با همان فنجان کوچک یا استفاده از شیر آب، شامپو را آبکشی کنید. اگر از شیر آب یا دوش دستی حمام استفاده می‎کنید، ابتدا دمای آب را چک کنید. همچنان مراقب باشید آب روی صورت کودک جریان پیدا نکند.
16. اکنون کودک را به طور کامل در حوله بپیچید و او را در آغوش بگیرید.
17. در ادامه، مراقبت‌های بند ناف را طبق آنچه متخصص کودک یا پرستار به شما آموزش داده است انجام دهید.
18. کرم تعویض پوشک را استفاده و کودک را پوشک کنید.
19. اگر سر نوزاد‌تان مو دارد، با یک برس نرم مخصوص کودک آن را مرتب کنید. اصلاً از سشوار برای خشک کردن سر او استفاده نکنید. پوست لطیف کودک به راحتی با باد گرم سشوار دچار سوختگی می‌شود.

نکته: گریه‌کردن کودک در اولین مرتبه‌هایی که حمام می‌شود، دور از انتظار نیست. این معمولاً فقط به دلیل جدید بودن تجربه حمام است و به تدریج برطرف می‌شود. برای افزایش آرامش کودک در حین حمام، دائماً با صدا و چهره‌ای آرام و آرامش‌بخش با او صحبت کنید.

۲) حمام نوزاد در وان

هنگامی که بند ناف کودک افتاد و ناحیه ختنه‌گاه کودک پسر کاملاً التیام یافت، می‌توانید کودک را در وان مخصوصش حمام کنید.

این تجربه می‌تواند برای شما و نوزاد‌تان، خوشایند و دلچسب باشد. البته حمام کردن برای بعضی نوزادان یا کودکان، اصلا خوشایند نیست، به‌خصوص در مرتبه‌های اول.

در چنین شرایطی، مانند آنچه که در اولین دفعات شست‌وشوی اسفنجی نوزاد انجام دادید، با او به آرامی صحبت کنید، برایش آواز بخوانید یا اگر مقاومت می‌کند، از اسباب‌بازی حمام استفاده کنید. اگر همچنان همکاری نمی‌کند، دوباره به روش حمام اسفنجی برگردید و یکی دو هفته بعد، حمام داخل وان را دوباره امتحان کنید.

برای حمام داخل وان به چه وسایلی نیاز داریم؟

• وان کودک (بهتر است دریچه تخلیه آب داشته باشد)
• تشک یا پد ضد لغزش
• دماسنج حمام (اگر می‌توانید دمای مناسب آب را با آرنج خود تشخیص دهید، تهیه دماسنج ضرورتی ندارد)
• شامپو یا شوینده ملایم مخصوص کودک
• لوسیون یا مرطوب‌کننده نوزاد و کودک
• کرم تعویض پوشک
• پوشک و لباس تمیز

چگونه نوزاد خود را در وان حمام کنیم؟

ابتدا وسایل شکستنی یا برقی را از سطحی که وان را روی آن قرار می‌دهید، دور کنید. سپس:

• دمای آب را تنظیم کنید

مقداری آب ولرم ۳۸ درجه داخل وان کودک بریزید. دقت کنید آب داغ نباشد. همیشه پیش از قراردادن کودک داخل وان، دمای آب را چک کنید. برای اطمینان بیشتر می‌توانید از دماسنج حمام استفاده کنید.مانند حمام اسفنجی، در حمام وان هم دمای اتاق مهم است، زیرا کل بدن نوزاد نباید در آب قرار بگیرد و یک کودک خیس، به‌سرعت سرما می‌خورد.

• عمق آب داخل وان را بررسی کنید

توصیه می‌شود عمق آب وان، ۵ سانتی‌متر باشد. البته با اینکه این عمق بسیار کم به نظر می‌رسد، اما باز هم می‌تواند باعث غرق شدن کودک شود. پس هرگز چشم از کودک برندارید و سر و بدن او را به روشی امن نگه دارید. اگر وسیله‌ای را فراموش کردید، کودک را در حوله بپیچید و با خود ببرید. حتی یک ثانیه هم او را رها نکنید.

• کودک را به‌شکل مناسب نگه دارید

توجه کنید که بلافاصله پس از خارج‌کردن لباس‌های نوزاد، باید او را داخل وان قرار دهید تا بدنش سرد نشود. نگه داشتن امن کودک، به او کمک می‌کند تا در وان احساس راحتی کند و ایمن بماند.

از بازوی غیرغالب خود برای حمایت از سر و گردن کودک و از دست دیگر برای نگه‌داشتن و واردکردن کودک به داخل آب (ابتدا پاها) استفاده کنید. به حمایت از سر و پشت کودک ادامه دهید.

می‌توانید در طول حمام، دست خود را از پشت کودک رد کنید و بازوی مخالف او را بگیرید. به این ترتیب، ساعد و بازوی شما تکیه‌گاه او خواهد بود و با دست خود بازوی او را نگه می‌دارید تا نچرخد و داخل آب فرو نرود.

با کودک خود به‌گرمی صحبت کنید و آهسته بقیه بدنش را پایین بیاورید تا در وان قرار گیرد. توجه کنید بیشتر بدن و صورت او برای ایمنی باید بسیار بالاتر از سطح آب باشد؛ بنابراین لازم است به‌طور دایم آب گرم را روی بدن او (اما نه روی صورتش) بریزید تا بدنش گرم بماند.

• بهتر است شست‌وشو را از سر نوزاد شروع کنید

آغاز کردن شست‌وشو از سر و صورت باعث می‌شود کف مواد شوینده، دوباره روی قسمت‌های شسته‌شده نریزد.

با دست آزاد خود مقداری شامپوی کودک را به آرامی روی سر و موهای نوزاد ماساژ دهید. سپس سر او را با یک فنجان کوچک آبکشی کنید. مراقب باشید آب و کف روی صورت کودک باقی نماند. دقت کنید آب روی دهان و بینی او را نگرفته باشد. اگر می‌توانید، هنگام آبکشی سر، با دست دیگر سایه‌بانی روی پیشانی کودک ایجاد کنید تا آب و کف موها روی چشم و صورت جاری نشود.

نکات مهم درباره شست‌وشوی نوزاد در وان حمام

• در تمام مدت حمام، هرگز دست خود را از کودک جدا نکنید و حتی برای یک لحظه دور نشوید.
• در طول حمام، سر و صورت کودک خود را از آب دور نگه دارید. مقدار بسیار کمی آب می‌تواند بینی و دهان او را بپوشاند و مانع از تنفس شود.
• زمان حمام را به یک همراهی شاد تبدیل کنید و آن را بدون عجله انجام دهید. به واکنش‌های کودک خود توجه و به آرامی با او صحبت کنید.
• به محض اینکه کارتان تمام شد، آب وان را خالی کنید. خوب است پیش از بزرگ‌تر شدن و افزایش تحرک کودک، به این کار عادت کنید. نوزادان تنها ممکن است در چند سانتی‌متر آب غرق شوند.
• پس از هر بار استفاده، حتماً وان را کاملا تمیز کنید.

هرچه نوزاد بزرگ‌تر می‌شود، به مراقبت بیشتری در حمام نیاز پیدا می‌کند

از آنجا که بودن در آب، برای نوزادان به اندازه کافی هیجان‌انگیز است، معمولاً تا مدتی به اسباب‌بازی داخل حمام نیازی ندارند. اما با بزرگ‌تر شدن، کم‌کم جنب و جوش آنان بیشتر می‌شود، شروع به آب‌بازی می‌کنند و احتمال سر خوردن هم بیشتر می‌شود؛ پس بهتر است از یک پد ضد لغزش استفاده کنید.

در این زمان، اسباب‌بازی هم می‌تواند کمک مؤثری باشد. ظروف اسباب‌بازی، عروسک‌های شناور یا حتی کتاب مصور ضدآب، به خوبی حواس کودک را پرت می‌کنند تا بتوانید با آرامش او را شست‌وشو دهید.

زمانی که نوزاد گردن خود را کنترل می‌کند، چگونه او را حمام کنیم؟

نوزادان بین سنین ۳ تا ۴ ماهگی به‌تدریج توانایی کنترل سر و گردن خود را به دست می‌آورند. البته باز هم برای دور نگه‌داشتن سر و صورت خود از آب، به کمک نیاز دارند. همچنان در تمام مدت حمام، کودک را به شکل ایمن در آغوش نگه دارید و از جنب‌وجوش بیشتر او غافل‌گیر نشوید.

زمانی که کودک می‌تواند بنشیند چگونه او را حمام کنیم؟

نوزادان بین ۶ تا ۹ ماهگی، معمولاً با ذوق از حمام‌کردن استقبال می‌کنند و ممکن است ترجیح دهند به جای درازکشیدن در وان، بنشینند. احتمالاً کم‌کم حس می‌کنید وان کودک برای آب‌بازی و جنب‌وجوش او دیگر کوچک است و وان حمام گزینه بهتری است. اگر تصمیم گرفتید از وان حمام برای او استفاده کنید، توصیه می‌شود شیرهای آب را با محافظ بپوشانید و از پد ضد لغزش هم استفاده کنید.

پایان شست‌وشوی کودک

هنگامی که حمام به پایان رسید، فوراً یک حوله را دور سر و بدن کودک خود بپیچید. به این ‌ترتیب تا زمانی که هنوز خشک نشده، گرم می‌ماند.

به آرامی کودک را خشک کنید. سپس مقداری لوسیون مرطوب‌کننده بدن مخصوص کودک و نوزاد را بلافاصله بعد از حمام روی پوست او ماساژ دهید. این کار از خشکی پوست نوزاد و بروز علائم اگزما جلوگیری می‌کند.

نکات مراقبت از پوست کودک پس از استحمام

پوست نوزاد هنوز بالغ نشده و ساختار آن، توانایی کافی برای حفظ آب را ندارد. استفاده از محصولات مرطوب‌کننده و آب‌رسان مخصوص کودک که بدون وجود ترکیبات مضر، به پوست کودک رطوبت‌رسانی می‌کنند، هم از خشکی آن پیشگیری می‌کند و هم سد دفاعی پوست را در برابر عوامل خارجی و بیماری‌زا تقویت می‌نماید.

برای مراقبت از پوست نوزاد لازم است به چند نکته دیگر هم توجه کنید:

• پوست نرم و لطیف نوزاد به دلیل تفاوت‌های مهمی که با پوست فرد بالغ دارد، نیازمند مراقبت ویژه است؛ به همین دلیل، اکیداً توصیه می‌شود فقط از محصولاتی که مخصوص نوزادان تولید شده‌اند برای آن‌ها استفاده کنید. محصولات مخصوص بزرگسالان معمولاً برای نوزاد، خشن هستند و ممکن است حاوی ترکیبات محرک پوست یا آلرژن باشند. آلرژن‌ها باعث به‌وجود آمدن حساسیت پوستی در کودکان می‌شوند.
• از مصرف پودر بچه اجتناب کنید مگر اینکه پزشک متخصص بنا به دلیلی آن را تجویز کرده باشد. در این صورت هم باید دقت کنید پودر در هوای اطراف نوزاد پخش نشود تا به ریه او آسیب نرساند. برای این کار پودر را روی دست خود بریزید و به آرامی روی پوست کودک قرار دهید.
• در فواصل بین دو حمام، صورت و بدن کودک را دایم با آب نشویید، این کار پوست او را خشک و دچار مشکلات زیادی می‌کند. برای تمیزکردن دست و صورت و ناحیه پوشک نوزاد می‌توانید از محلول‌های بدون نیاز به آبکشی که به‌طور اختصاصی برای پوست حساس کودک طراحی شده‌اند، استفاده کنید.
• به جای پودر یا روغن‌های تجویزی افراد غیرمتخصص، از کرم تخصصی تعویض پوشک برای پیشگیری از سوختگی پای نوزاد (ادرارسوختگی) و التهابات این ناحیه استفاده کنید تا در بلندمدت آسیبی به کودک شما وارد نشود.
• شوینده‌های لباس‌ ممکن است باعث تحریک و آزار پوست ظریف کودک شوند. اگر به نظر می‌رسد کودک شما به مواد شوینده حساس است، بهتر است از یک شوینده مخصوص برای شستن حوله‌ها و لباس‌های او استفاده کنید و لباس‌های شسته‌شده را یک بار دیگر با آب خالص آبکشی کنید تا باقی‌مانده مواد شوینده پاک شود.