اگر به دنبال داشتن موهایی صاف، درخشان و بدون وز هستید، حتما اصطلاح کراتینه مو به گوش‌تان خورده است یا حتی شاید آن را امتحان کرده باشید. کراتینه مو می‌تواند زمان سشوار کشیدن را کمتر کند، وز مو را کاهش دهد و درخشندگی موها را بیشتر کند. اما این روش، پروسه‌ای گران‌قیمت و زمان‌بر است و حتی می‌تواند باعث از بین رفتن حالت طبیعی موها در بعضی افراد شود.
در این مقاله فواید و عوارض کراتینه مو را بررسی خواهیم کرد. همچنین درباره مراحل انجام این پروسه و مراقبت‌های لازم بعد از آن نیز صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
کراتین چیست؟
کراتین پروتئین اصلی سازنده مو، پوست و ناخن است که باعث حفظ ساختار و استحکام آن‌ها می‌شود. هر تار مو از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
- مدولا: در قسمت مرکزی تار مو است و تنها در موهای ضخیم دیده می‌شود.
- کورتکس: بخش اصلی مو و از جنس پروتئین است.
- کوتیکول: لایه خارجی نازک محافظ تار مو که عمدتا از جنس کراتین است و در آن سلول‌های مرده کراتینه مثل فلس‌های ماهی روی هم قرار می‌گیرند. کوتیکول مو به راحتی در اثر قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی قوی، آب و هوای نامناسب و ابزارهای حرارتی حالت دهنده مو آسیب می‌بیند. آسیب کوتیکول عوارضی چون موخوره، شکستگی مو و وز شدن مو را به دنبال دارد.
تولید میزان کافی کراتین در بدن برای حفظ بهترین حالت موها اهمیت دارد. به همین دلیل، مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین که حاوی اسیدهای آمینه لازم برای ساخت کراتین هستند، از اهمیت زیادی برخوردار است. بهترین منابع پروتئین و اسید آمینه عبارت‌اند از:
- عدس و لوبیا
- ماست یونانی
- تخم‌مرغ
- گوشت و مرغ
- ماهی‌های چرب
نکته: از آنجایی که بدن نمی‌تواند کراتین را از مواد غذایی و منابع دیگر دریافت کند، روشی برای استفاده موضعی از آن روی موها به عنوان کراتینه طراحی شده‌است.
کراتینه مو چیست؟
کراتینه مو روشی است که برای صاف کردن مو و داشتن ظاهری نرم و درخشان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش پروتئین کراتین به تارهای مو افزوده می‌شود تا پیوندها را ترمیم کند یا شکاف‌هایی که به مرور زمان باعث آسیب به ساقه مو شده‌اند را پر کند.
به این منظور، آرایشگر یک فرآورده بر پایه کراتین را روی موها می‌مالد و پس از آن از سشوار و اتوی مو برای تثبیت آن روی موها استفاده می‌کند.
با این وجود، کراتین برای اینکه بتواند این آسیب‌ها را ترمیم کند و باعث بهبود بافت مو شود، ابتدا باید فعال گردد. در حال حاضر، تنها راه فعال کردن کراتین، استفاده از حرارت و برخی مواد شیمیایی مانند فرمالدهید است تا با کراتین موجود در موها واکنش داده و ساختار آن را تغییر دهد. در حقیقت بین کراتین موجود در تارهای مو و کراتین اضافه شده پیوند شیمیایی (کراس لینک) ایجاد می‌شود.
مراحل کراتینه مو
مراحل کراتینه مو در سالن‌های زیبایی به دستورالعمل ترکیبات مورد استفاده برای این کار بستگی دارد. به طور کلی مراحل این پروسه به این ترتیب است:
- شستن موها با شامپوی شفاف کننده
- خشک کردن موها با سشوار
- آغشته کردن موها به مواد کراتینه
- اختصاص زمان لازم برای جذب مواد براساس دستورالعمل محصول
- استفاده از سشوار و اتوی مو برای تثبیت مواد روی موها
مرحله آخر برای کسب بهترین نتیجه و دوام مواد روی موها اهمیت زیادی دارد. درجه حرارت مورد استفاده و روش انجام آن باید مطابق با دستورالعمل فرآورده انجام شود.
فواید کراتینه مو
مطالعات نشان می‌دهند کراتینه مو می‌تواند باعث صاف و درخشان شدن موها شود. از این روش می‌توان برای صاف کردن موهای افرادی که به صورت طبیعی موی مجعد دارند، استفاده کرد.
پیش از اینکه بخواهیم درباره خطرات کراتینه مو صحبت کنیم، نگاهی به بعضی فواید آن می‌اندازیم:
بهبود بافت مو
کراتینه مو باعث بهبود بافت و کیفیت ظاهری مو می‌شود. کوتیکول مو که لایه محافظ خارجی تار مو است، در اثر عوامل مختلفی مانند استفاده از وسایل حرارتی، مواد شیمیایی، نور خورشید و آلودگی‌های محیطی آسیب می‌بیند. این آسیب‌ها باعث زبری و خشکی موها شده و آن‌ها را شکننده می‌کند. کراتینه مو با بستن کوتیکول مو، باعث افزایش لطافت، نرمی و درخشندگی آن می‌شود.
تقویت تارهای مو
کراتین یک پروتئین ضروری برای حفظ استحکام و سلامت موهاست. زمانی که موها در معرض عوامل مخرب مانند حرارت زیاد، رنگ و دکلره، آلودگی‌های محیطی و استفاده مکرر از مواد شیمیایی قرار می‌گیرند، میزان کراتین طبیعی آن‌ها کاهش می‌یابد. این موضوع باعث ضعیف و شکننده‌شدن موها می‌شود. کراتینه مو با تأمین کراتین از دست رفته، به تقویت ساختار داخلی مو کمک می‌کند و مقاومت آن را در برابر آسیب افزایش می‌دهد. تحقیقات نشان داده است که ذرات بر پایه کراتین می‌توانند استحکام کششی مو را تا ۴۰ درصد افزایش دهند، به این معنی که موها در برابر شکستگی و آسیب مقاوم‌تر خواهند شد.
کاهش وز مو
وز شدن مو معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که کوتیکول مو باز شده و رطوبت بیش از حد از محیط جذب کند. این اتفاق بیشتر در موهای فر، مجعد یا خشک دیده می‌شود. کراتینه مو با بستن کوتیکول و صاف کردن سطح مو، به کاهش وز و جلوگیری از جذب رطوبت اضافی کمک می‌کند. در نتیجه، موها حالت نرم‌تر، براق‌تر و مرتب‌تری خواهند داشت و حالت دادن به آن‌ها آسان‌تر می‌شود.
بهبود ظاهر موخوره
کراتینه مو نمی‌تواند موخوره را به‌طور کامل از بین ببرد، اما می‌تواند ظاهر آن را بهبود ببخشد. موخوره در اثر خشکی و ضعف تارهای مو ایجاد می‌شود و باعث دوشاخه شدن انتهای موها می‌شود. مواد کراتینه با پر کردن قسمت‌های آسیب‌دیده، باعث صاف‌تر شدن موها شده و ظاهر موخوره را کمتر نمایان می‌کنند. علاوه بر این، با تقویت موها و افزایش مقاومت آن‌ها، از ایجاد موخوره‌های جدید جلوگیری می‌شود.
افزایش حالت‌پذیری مو
کراتینه مو، علاوه بر صاف کردن موها، باعث افزایش قابلیت حالت‌پذیری آن‌ها نیز می‌شود. پس از کراتینه، موها معمولاً راحت‌تر شانه می‌شوند و زمان مورد نیاز برای خشک کردن یا حالت دادن به آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. این ویژگی برای افرادی که موهای ضخیم، فر یا وز دارند، یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود، زیرا نیاز آن‌ها به استفاده از وسایل حرارتی مانند سشوار و اتوی مو کاهش می‌یابد. کاهش قرار گرفتن در معرض حرارت مستقیم، به حفظ سلامت و جلوگیری از آسیب بیشتر به موها کمک می‌کند.
عوارض کراتینه مو
در مورد کراتینه موها، بحث‌هایی وجود دارد، زیرا در این روش‌ها از فرمالدهید یا مواد شیمیایی دیگری استفاده می‌شود که فرمالدهید آزاد می‌کنند. فرمالدهید یک گاز بی‌رنگ و تندبو است که خاصیت سمی دارد.
فرمالدهید موجود در مواد کراتینه می‌تواند باعث عوارض زیر شود:
- واکنش آلرژیک
- تهوع
- استفراغ
- خونریزی از بینی
- سردرد
- سرفه
- تحریک پوست
- سرطان
پانل تخصصی بررسی مواد اولیه آرایشی امریکا حداکثر غلظت ایمن فرمالدهید را کمتر از ۰.۲ درصد اعلام کرده است. با این وجود بعضی از ترکیبات کراتینه برزیلی ممکن است حاوی مقادیر بسیار بالاتری از این ماده باشند (بیش از ۵ برابر) و به همین دلیل ایمنی آن‌ها تایید نمی‌شود.
علاوه بر این، کراتینه ممکن است به موها آسیب برساند به همین دلیل بهتر است به صورت مداوم انجام نشود.
کراتینه مو خانگی
اگر به هر دلیلی نمی‌خواهید از روش‌های شیمیایی برای کراتینه موهایتان استفاده کنید، می‌توانید با استفاده از بعضی ترکیبات طبیعی این کار را در خانه انجام دهید. اگرچه ممکن است اثربخشی روش خانگی به اندازه کراتینه مو در سالن زیبایی نباشد اما تا حد زیادی باعث صاف، نرم و درخشان شدن موها می‌شوند.
مواد لازم:
- شیر نارگیل: ۱ فنجان
- روغن نارگیل: ۲ قاشق غذاخوری
- عسل: ۲ قاشق غذاخوری
- نشاسته ذرت: ۲ قاشق غذا خوری
- سرکه سیب: ۱ قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
- همه مواد را در یک کاسه با هم مخلوط کنید و هم زدن را تا زمانی ادامه دهید که یک مخلوط نرم و یکنواخت حاصل شود.
- ابتدا موهایتان را با یک شامپوی ملایم به خوبی بشویید و با استفاده از سشوار تا حدودی خشک کنید.
- موهایتان را به چند قسمت تقسیم کنید و مخلوط حاصل را به صورت یکنواخت روی موها بمالید. از ریشه موها شروع کنید و به تدریج به سمت انتهای موها بیایید تا همه تارهای مو به خوبی پوشانده شوند.
- موها را با کلاه حمام بپوشانید و با استفاده از دمای پایین سشوار ۱۵ تا ۲۰ دقیقه حرارت دهید تا مواد به خوبی جذب تارهای مو شوند.
- پس از آن اجازه دهید مواد ۳۰ تا ۴۰ دقیقه روی موها باقی بماند.
- سپس موها را با آب ولرم به خوبی بشویید و در انتها از یک نرم‌کننده بدون سولفات استفاده کنید.
- در نهایت موهایتان را با آب سرد بشویید تا کوتیکول موها بسته شود و درخشندگی تارهای مو افزایش یابد.
چگونه از موها پس از کراتینه مراقبت کنیم؟
اگر در یک سالن زیبایی موهایتان را کراتینه کرده‌اید، آرایشگرتان توصیه‌های لازم برای مراقبت پس از انجام این پروسه را به شما خواهد گفت. از جمله:
- بهتر است هم‌زمان با کراتینه موها انتهای موهایتان را نیز کوتاه کنید تا موخوره‌ها از بین بروند.
- حداقل ۳ تا ۴ روز پس از کراتینه کردن از شستن موها اجتناب کنید.
- اگر می‌خواهید از ابزارهای حرارتی حالت دهنده مو استفاده کنید، فرآورده‌های محافظ حرارتی مو را از یاد نبرید.
- بدون کلاه در آب کلردار و آب شور شنا نکنید چون ممکن است کراتین مو را از بین ببرد.
- تا یک ماه پس از کراتینه از سایر مواد شیمیایی (مانند رنگ مو و دکلره) استفاده نکنید.
- حتما از شامپو، نرم‌کننده و ماسک موی مخصوص موهای کراتینه شده استفاده کنید. این فرآورده‌ها بدون سولفات هستند و به افزایش زمان ماندگاری مواد روی مو کمک می‌کنند. وجود ترکیباتی مانند روغن جوانه گندم، کراتین هیدرولیز شده، روغن آرگان و عصاره آلوئه‌ورا در فرمولاسیون این فرآورده‌ها به مراقبت از موهای کراتینه و تقویت آن‌ها کمک می‌کند.
- موهایتان را زیاد نشویید چون ممکن است کراتین را از بین ببرد. هر ۳ تا ۴ روز موها را با آب ولرم بشویید و از نرم‌کننده بدون نیاز به آبکشی برای محافظت از موها و مرطوب کردن آن‌ها استفاده کنید.
سوالات متداول
ماندگاری کراتینه مو چقدر است؟
کراتینه مو حدود سه تا شش ماه دوام دارد و پس از این زمان، برای حفظ صافی و نرمی موها باید به صورت منظم ترمیم انجام شود.
آیا کراتینه مو برای زنان باردار ایمن است؟
خیر. کراتینه مو برای زنان باردار ایمن نیست.
جمع‌بندی
کراتینه مو باعث صاف و درخشان شدن موها شده، ظاهری بدون وز به آن می‌دهد و حالت‌پذیری آن را افزایش می‌دهد. اگرچه این روش هزینه‌بر است اما نتایج آن تا چند ماه باقی می‌ماند.
با این وجود، کراتینه مو بدون خطر و عارضه نیست چون در بیشتر مواد شیمیایی مورد استفاده برای این کار فرمالدهید یا سایر ترکیباتی که مواد سمی آزاد می‌کنند، به کار رفته است. این مواد شیمیایی ممکن است باعث بروز عوارضی مانند واکنش آلرژیک، سرفه و استفراغ شوند.
منابع:
medicalnewstoday.com/articles/keratin-hair-treatment
wimpoleclinic.com/blog/keratin-for-hair-benefits-dangers-treatment-types
onlymyhealth.com/benefits-of-keratin-treatment-and-how-to-make-it-at-home-1695038780
