چین و چروک صورت عارضه طبیعی بالا رفتن سن است. اگر این چین و چروک‌ها را روی پوستتان نمی‌پسندید، می‌توانید از گزینه‌های درمانی موجود برای کمک به بهبود ظاهر پوستتان استفاده کنید. اغلب درمان‌ها به صورت سرپایی انجام می‌شوند و نیاز به بستری شدن ندارند و معمولا انجام آن‌ها میزان رضایت بالایی به دنبال دارد.
این مقاله به دلایل ایجاد چین و چروک پوست و عوامل تشدید آن می‌پردازد. همچنین انواع روش‌های موجود برای کاهش این چین و چروک‌ها را به شما معرفی می‌کند.
چین و چروک پوستی چیست؟
چین و چروک‌ها خطوطی هستند که روی پوست ایجاد می‌شوند و پوست را به حالت یک پیراهن چروک شده که نیازمند اتو است، در می‌آورند. برخی عوامل نظیر افزایش سن، تولید سلول‌های پوستی مخصوصا کلاژن و الاستین که به طور مستقیم در شادابی و جوانی پوست نقش دارند را کاهش می‌دهند. این امر منجر به ایجاد چین و چروک پوستی می‌شود.
چین و چروک‌ها در کدام قسمت از بدن ظاهر می‌شوند؟
چروک‌ها خطوطی هستند که معمولا روی پوست صورت، گردن و دست‌ها، ایجاد می‌شوند. بعضی چروک‌ها ممکن است عمیق شوند و در اطراف چشم‌ها، دهان و گردن بیشتر به چشم بیایند.
عوامل ایجاد چین و چروک پوستی
عوامل متعددی در ایجاد چین و چروک نقش دارند، از جمله:
بالا رفتن سن
هر چه سن بالاتر می‌رود، سرعت تقسیم سلول‌های پوستی کمتر می‌شود. در نتیجه لایه خارجی پوست نازک می‌شود و چین و چروک به وجود می‌آید. علاوه بر این، پس از ۳۰ سالگی، فرد به صورت متوسط سالانه ۱ درصد از کلاژن پوست خود را از دست می‌دهد. کلاژن پروتئینی است که انعطاف‌پذیری و کشسانی لازم برای پیشگیری از ایجاد چین و چروک را فراهم می‌کند.
انقباض عضلات صورت
شما از عضلات صورت برای خندیدن، اخم کردن یا چشمک زدن استفاده می‌کنید. به مرور زمان، تکرار این حرکات باعث ایجاد خطوط اخم بین ابروها و خطوط پنجه کلاغی در گوشه چشم‌ها در اثر ضعف توده استخوانی یا چربی و اثر جاذبه زمین روی پوست، می‌شود.
آسیب ناشی از نور خورشید
قرار گرفتن پوست در معرض پرتوهای فرابنفش خورشید می‌تواند به کلاژن پوست آسیب برساند و باعث پیری زودرس شود.
سیگار کشیدن
سیگار و فرآورده‌های تنباکو می‌توانند سرعت تولید کلاژن را در بدن کاهش دهند. کاهش کلازن منجر به ایجاد چین و چروک پوستی می‌شود.
سابقه خانوادگی
ژن‌های شما نقش مهمی در ظاهر پوستتان دارند. برخی افراد به صورت ارثی بیشتر مستعد بروز چین و چروک هستند.
روش‌های رفع چین و چروک پوست صورت
همان طور که گفته شد، چین و چروک پوست بخشی طبیعی روند پیری بدن است و نیازی به درمان ندارد. اما اگر ظاهر چین و چروک روی صورتتان را دوست ندارید، می‌توانید از روش‌های زیر برای بهبود ظاهر پوستتان استفاده کنید:
رتینوئیدها
رتینوئیدها مانند رتینول، آداپالن، تازاروتن و ترتینوئین، مشتقات ویتامین A هستند که به کاهش خطوط و چروک‌های پوست و بهبود بافت، رنگدانه‌ها و سطح آبرسانی پوست کمک می‌کنند. رتینول در بسیاری از فرآورده‌های بدون نسخه یافت می‌شود. این ماده می‌تواند به عمق لایه‌های پوست نفوذ کند و باعث فعال‌سازی کلاژن و الاستین شود. این دو ماده به پوست ساختار و استحکام می‌دهند و از چین و چروک پیشگیری می‌کنند.
شما می‌توانید از فرآورده‌های حاوی رتینول به طور مستقیم روی پوستتان استفاده کنید. بهتر است پیش از مصرف فرآورده‌های حاوی رتینوئید برای اطمینان از مناسب بودن آن‌ها با پزشک مشورت کنید.
استفاده از رتینوئیدها می‌تواند باعث بروز برخی عوارض جانبی شود. این فرآورده‌ها، احتمال سوختگی پوست در اثر نور خورشید را افزایش می‌دهند؛ بنابراین استفاده از ضد آفتاب در حین مصرف آن‌ها ضروری است. سایر عوارض جانبی احتمالی عبارت‌اند از:
- خشکی
- خارش
- سوزش
- گزگز کردن
- تغییر رنگ
میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ یک پروسه جوانسازی پوست با استفاده از دستگاه خاصی با سوزن‌های بسیار ریز است. این دستگاه زخم‌های ریز در لایه بالایی پوست (اپیدرم) ایجاد می‌کند. این زخم‌ها طی چند دقیقه بهبود می‌یابند و باعث تشکیل کلاژن و الاستین جدید می‌شوند. میکرونیدلینگ در بهبود چین و چروک یا خطوط ریز پوست موثر است.
درم ابریژن
درم ابریژن یک روش جراحی شامل سایش کنترل‌شده لایه‌های فوقانی پوست با استفاده از دستگاهی با چرخش سریع است. در این روش لایه‌های سطحی پوست تراشیده می‌شوند تا چین و چروک یا فرورفتگی‌های غیرعادی پوست کاهش یابد. این کار به دست‌یابی به پوستی نرم‌تر و با ظاهری جوان‌تر کمک می‌کند.
درم‌ابریژن ممکن است باعث دلمه بستن، تورم و تغییر رنگ پوست شود. این علائم معمولا پس از ۲ هفته از بین می‌روند اما برخی از آن‌ها ممکن است برای چند ماه باقی بمانند. معمولا پس از انجام این پروسه بلافاصله نتایج مطلوب حاصل نمی‌شود و بهبود ظاهر پوست ممکن است چند ماه طول بکشد.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن روش ملایم‌تری نسبت به درم ابریژن است. در این روش کریستال‌های ریز آلومینیوم اکسید در سطح پوست اسپری می‌شوند و پس از آن یک ابزار دستی دارای کریستال‌های ریز و مکش قوی روی پوست حرکت داده می‌شود. در این روش لایه خارجی زبر یا غیریکنواخت پوست به آرامی از بین می‌رود. میکرودرم ابریژن برای درمان جای زخم یا ترک پوستی، تغییر رنگ پوست یا آسیب ناشی از نور خورشید بهترین اثر را دارد. نتایج این روش موقتی است و نیاز به درمان مجدد وجود دارد.
لایه‌برداری شیمیایی
در این روش نقایص پوست با استفاده از یک محلول شیمیایی از بین می‌رود. این محلول باعث ریزش لایه‌های بالایی پوست می‌شود تا پوست سالم به جای آن رشد کند. لایه‌برداری شیمیایی یکی از بهترین روش‌ها برای رفع چین و چروک، تغییر رنگ پوست یا جای زخم است.
جوانسازی پوست با لیزر
جوانسازی پوست با لیزر می‌تواند چین و چروک و ناهنجاری‌های صورت که در اثر تابش نور خورشید یا آکنه به وجود آمده است را کاهش می‌دهد. در این روش، پالس‌هایی از پرتوهای کوتاه و متمرکز نور به بخش‌هایی از پوست تابانده می‌شود. در شرایط زیر روش جوانسازی پوست با لیزر انتخاب مناسبی است:
- خطوط ریز در اطراف یا زیر چشم‌ها، پیشانی یا دهان وجود داشته باشد.
- چین و چروک در اطراف یا زیر چشم‌ها، پیشانی یا دهان وجود داشته باشد.
- جای جوش روی پوست باقی مانده باشد.
اگر آکنه فعال دارید، باید صبر کنید تا آکنه به خوبی کنترل شود و پس از آن برای انجام لیزر اقدام کنید. لیزر جوانسازی پوست معمولا برای افراد با پوست روشن مناسب‌تر است چون احتمال ایجاد لکه تیره در افرادی که پوست تیره دارند، بیشتر است.
بوتاکس
این روش درمانی باعث مهار پیام‌های شیمیایی مسئول انقباض عضلات می‌شود. پزشک، این دارو را درون عضله‌ای تزریق می‌کند که انقباض آن باعث ایجاد چروک می‌شود مانند بین دو ابرو (خط اخم) و خطوط گوشه چشم‌ها (خطوط پنجه کلاغی). معمولا پس از حداکثر یک هفته نتیجه تزریق بوتاکس روی پوست نمایان می‌شود و حدود ۳ تا ۴ ماه ماندگاری دارد.
فیلر
معمولا از فیلر برای پر کردن چروک‌های عمیق مانند چین‌های برجسته اطراف دهان، بینی یا چانه استفاده می‌شود. پرکاربردترین فیلرها شامل هیالورونیک اسید، کلاژن و چربی است. ممکن است در بعضی افراد برای مدت کوتاهی تورم و کبودی در ناحیه تزریق به وجود بیاید. این روش درمانی هم موقتی است و در صورت لزوم باید تکرار شود.
لیفت صورت
لیفت صورت یک روش جراحی است که در آن پزشک، پوست و چربی اضافی را از صورت و گردن خارج می‌کند. همچنین پزشک لایه‌های بافت هم‌بند و عضلانی را تنگ‌تر می‌کند تا ظاهر چروک‌ها را بهتر کند. مطالعات نشان می‌دهد اثر این جراحی در بعضی نواحی صورت تا حدود ۵ سال باقی می‌ماند اما در ناحیه گردن ممکن است ماندگاری کمتری داشته باشد. دوران نقاهت جراحی لیفت صورت ممکن است طولانی باشد و فرد برای چند هفته پس از جراحی تورم و کبودی را تجربه کند.
آیا فرآورده‌های ضد چروک موثر هستند؟
بسیاری از کرم‌ها و لوسیون‌های ضد چروک بدون نسخه وعده از بین بردن چروک‌ها و پیشگیری یا رفع آسیب ناشی از نور خورشید را ارائه می‌دهند. اما بسیاری از این فرآورده‌ها تغییر قابل‌توجهی در ظاهر پوست ایجاد نمی‌کنند. اثربخشی کرم‌های ضد چروک به مواد موثره به کار رفته در آن‌ها بستگی دارد. رایج‌ترین ترکیباتی که ممکن است تا حدودی باعث بهبود ظاهر چروک‌های پوستی شوند، عبارت‌اند از:
- رتینول: این ماده که از مشتقات ویتامین A است، بیشترین کاربرد را در کرم‌های ضد چروک دارد.
- ویتامین C: یک آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند به محافظت از پوست در برابر آسیب ناشی از نور خورشید کمک کند.
- هیدروکسی‌اسیدها: آلفا هیدروکسی‌اسیدها (AHA)، بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) و پلی هیدروکسی اسیدها (PHA) ترکیبات لایه‌برداری هستند که می‌توانند به از بین بردن پوست قدیمی و تحریک رشد پوست جدید نرم و یکنواخت کمک کنند.
- کوآنزیم Q10: این ماده به کاهش چروک‌های ریز دور چشم و محافظت از پوست در برابر آسیب ناشی از نور خورشید کمک می‌کند.
- پپتیدها: این ترکیبات در فرآورده‌های مورد استفاده برای ترمیم زخم، ترک‌های پوستی و چین و چروک به کار می‌روند.
- عصاره چای: چای سبز، جای سیاه و چای اولونگ حاوی ترکیبات ضد التهاب و آنتی‌اکسیدان هستند. استفاده از عصاره چای سبز در کرم‌های ضد چروک بسیار رایج است.
- نیاسینامید: این ماده یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به کاهش از دست رفتن آب پوست کمک می‌کند و می‌تواند کشسانی پوست را بهبود بخشد.
درمان‌های خانگی برای رفع چین و چروک پوست
درمان‌های طبیعی متعددی برای از بین بردن چین و چروک صورت و پیشگیری از آن وجود دارند که می‌توانید در خانه آن‌ها را امتحان کنید. از جمله:
آلوئه‌ورا
آلوئه‌ورا خواص درمانی بسیاری دارد. نتایج یک مطالعه نشان می‌دهند استفاده موضعی از ژل آلوئه‌ورا می‌تواند به بهبود چین و چروک، آبرسانی و افزایش کلاژن پوست کمک کند.
بیشتر بخوانید: خواص آلوئه‌ورا برای پوست
سفیده تخم‌مرغ
با اینکه سفیده تخم‌مرغ می‌تواند تا حدودی باعث بهبود ظاهر پوست شود اما مطالعات نشان داده‌اند غشای نازکی که سفیده تخم‌مرغ را از پوست آن جدا می‌کند اثربخشی بیشتری دارد. استفاده از یک کرم ساخته شده از این غشا منجر به کاهش قابل توجه عمق چروک‌ها، افزایش تولید کلاژن و در نتیجه افزایش نرمی و انعطاف‌پذیری پوست شده است.
با این وجود افرادی که به تخم‌مرغ حساسیت دارند نباید از این روش درمانی استفاده کنند.
بهترین روغن برای از بین بردن چین و چروک صورت
استفاده از مقادیر کم اسانس‌های روغنی رقیق شده در روغن حامل روی چروک‌ها می‌تواند باعث بهبود ظاهر آن‌ها شود.
از میان اسانس‌های روغنی موثر در کاهش ظاهر چین و چروک پوست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روغن هسته انگور
- روغن جوجوبا
- روغن اسطوخدوس
- روغن انار
- روغن رزماری
روغن‌های حاملی که به این منظور استفاده می‌شوند، شامل موارد زیر است:
- روغن بادام
- روغن نارگیل
- روغن آرگان
- روغن گل مغربی
بعضی افراد به اسانس‌های روغنی حساسیت دارند. بهتر است پیش از استفاده از این ترکیبات، تست پچ پوستی انجام دهید. به این ترتیب که مقدار بسیار کمی از این ترکیب روغنی را روی مچ دستتان بمالید و ۲۴ ساعت صبر کنید. اگر علائم تحریک و حساسیت مثل قرمزی پوست، سوزش یا گزگز ایجاد نشد می‌توانید از آن روی صورتتان استفاده کنید.
بهترین ماسک صورت خانگی برای از بین بردن چین و چروک
استفاده از ماسک صورت خانگی، یکی از راه‌های رفع چروک‌های پوستی به شمار می‌رود. در ادامه چند نوع ماسک صورت خانگی را به شما معرفی خواهیم کرد.
ماسک عسل و آووکادو
نصف آووکادو را له کرده و با ۱ قاشق غذاخوری عسل ترکیب کنید تا یک خمیر نرم به دست آید. این ماسک را روی صورت خود بمالید و بعد از ۱۵-۲۰ دقیقه با آب ولرم بشویید. آووکادو حاوی ویتامین E و چربی‌های مفید است که به تغذیه پوست و کاهش چین و چروک کمک می‌کند.
ماسک روغن زیتون و تخم‌مرغ
۱ قاشق چای‌خوری روغن زیتون را با ۱ عدد سفیده تخم‌مرغ مخلوط کرده و به صورت لایه نازک روی پوست بمالید. بگذارید ۱۵ دقیقه بماند و سپس با آب سرد بشویید. این ماسک به بهبود کشسانی پوست و کاهش چین و چروک‌ها کمک می‌کند.
ماسک موز و عسل
۱ عدد موز رسیده را له کرده و با ۱ قاشق غذاخوری عسل مخلوط کنید. این مخلوط را روی پوست صورت بمالید و بعد از ۲۰ دقیقه با آب گرم بشویید. موز، غنی از ویتامین‌های A و C است که باعث جوانسازی پوست می‌شود.
ماسک آلوئه‌ورا و روغن نارگیل
۲ قاشق غذاخوری ژل آلوئه‌ورا و ۱ قاشق چای‌خوری روغن نارگیل را با یکدیگر ترکیب کرده روی پوست صورت بمالید. بعد از ۱۵ دقیقه می‌توانید صورت خود را با آب ولرم بشویید. آلوئه‌ورا به ترمیم پوست و کاهش چین و چروک کمک می‌کند.
ماسک خاک رس و گلاب
۱ قاشق غذاخوری خاک رس را با مقداری گلاب مخلوط کنید تا یک خمیر یکنواخت به دست آید. آن را روی صورت بمالید و بعد از ۱۵ دقیقه با آب سرد بشویید. این ماسک برای کاهش چین و چروک و پاکسازی پوست مفید است.
پیشگیری از چین و چروک پوستی
پوست همه افراد به مرور زمان دچار چین و چروک و خطوط ریز می‌شود. با استفاده از راهکارهای زیر می‌توانید از بروز این چروک‌ها پیشگیری کنید یا تعداد آن‌ها را کاهش دهید و بروز آن‌ها را به تاخیر بیندازید:
- استفاده از ضد آفتاب
- استفاده منظم از مرطوب‌کننده
- ترک سیگار
- کاهش مصرف الکل
- رژیم غذایی سالم و متعادل
- شستن صورت دو بار در روز
- شستشوی صورت پس از تعریق زیاد
به طور کلی داشتن روتین پوستی مناسب می‌تواند تا حد زیادی از بروز چین و چروک جلوگیری کند.
کلام آخر
چین و چروک پوست قسمتی از روند طبیعی پیر شدن بدن است و نیاز به درمان ندارد. تغییرات سبک زندگی مانند داشتن رژیم غذایی سالم، استفاده از ضد آفتاب و مرطوب کردن منظم پوست می‌تواند بروز چروک‌ها را به تاخیر بیندازد. اما اگر می‌خواهید ظاهر پوستتان را بهتر کنید، می‌توانید از گزینه‌های درمانی موجود استفاده کنید. نتایج دلخواهتان را با پزشک مطرح کنید تا بهترین گزینه درمانی را به شما پیشنهاد دهد.
منابع
medicalnewstoday.com/articles/174852
healthline.com/health/home-remedies-for-wrinkles
my.clevelandclinic.org/health/treatments/8411-treatments-to-reduce-wrinkles
newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/home-remedies-weathering-those-wrinkles
