فهرست مطالب
Toggleکمبود ویتامینهای موردنیاز بدن میتواند باعث ریزش مو در افراد شود. با این وجود، همه مکملهای ویتامینها و مواد معدنی برای ریزش مو مفید نیستند و در صورت مصرف بیش از حد، ممکن است مضر باشند. تنها راه تشخیص ریزش موی ناشی از کمبود ویتامین، مراجعه به پزشک است و باید از مصرف مکملها و داروهای مولتیویتامین به صورت خودسرانه جدا خودداری نمود.
در این مقاله به تاثیر کمبود ویتامینها و مواد معدنی بر ریزش مو میپردازیم و احتمال ریزش مو با مصرف بیش از حد این ترکیبات را نیز بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
کمبود کدام ویتامینها و مواد معدنی باعث ریزش مو میشود؟
همان طور که گفته شد، نقش کمبود ویتامینها و مواد معدنی در ریزش مو به خوبی شناخته نشده است اما تحقیقات نشان میدهد که کمبود برخی مواد مغذی در بعضی افراد میتواند باعث ریزش مو شود. ویتامینهای موثر بر ریزش مو عبارتاند از:
ویتامین D
ویتامین D به عنوان یک هورمون استروئیدی و ویتامین محلول در چربی، در جذب کلسیم بدن، مینرالیزاسیون (معدنی سازی) استخوان و عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد. علاوه بر این، ویتامین دی، در سلامت موها نیز موثر است و میتواند روی چرخه رشد موها تاثیر بگذارد. کمبود ویتامین D با ریزش مو در افراد مبتلا به ریکتز یا راشیتیسم (نرم شدن و تضعیف استخوان به دلیل کمبود شدید ویتامین D) و آلوپسی آرهآتا (ریزش موی سکهای) مرتبط بوده است.
ویتامینهای گروه B
بسیاری از افراد گمان میکنند کمبود بیوتین (ویتامین B7) باعث ریزش مو میشود. با این وجود، کمبود این ویتامین بسیار نادر است و معمولا در اثر بیماریهای ارثی به وجود میآید. شواهد اندکی وجود دارد که نشان دهد مصرف مکمل بیوتین در افرادی که دچار کمبود آن نیستند، بتواند موجب پیشگیری یا درمان ریزش مو شود.
برخی از مکملهای بیوتین حاوی مقادیر بسیار بالای آن هستند (۲۵۰۰ تا ۵۰۰ میکروگرم) این درحالی است که میزان مصرف توصیه شده روزانه برای این ویتامین ۳۰ میکروگرم است. سطوح بالای بیوتین در خون میتواند روی نتایج برخی تستهای آزمایشگاهی مانند تست تشخیص حمله قلبی یا ارزیابی عملکرد تیروئید اثر بگذارد. بنابراین همیشه پیش از مصرف مکمل بیوتین برای ریزش مو با پزشک مشورت کنید.
کمبود ویتامینهای B2 (ریبوفلاوین)، B12 یا فولات نیز با ریزش مو مرتبط است اما مطالعات محدودی نشان داده است که مصرف مکمل این ویتامینها میتواند باعث رشد مجدد موها شود.
آهن
برخی مطالعات نشان میدهند که آهن با تنظیم ژنهای متعددی در فولیکول، در رشد مو نقش دارد. کمبود آهن و کمخونی میتواند باعث بروز تلوژن افلوویوم (ریزش موی سریع) شود. این نوع ریزش مو در زنان شایعتر است. مطالعات بیشتری برای تهیه دستورالعملهای مصرف مکمل آهن در افرادی که دچار ریزش مو ناشی از کمبود آهن هستند، مورد نیاز است.
ویتامین C
ویتامین C یا آسکوربیک اسید نقشهای مهمی در بدن ایفا میکند. برای مثال، به بدن در جذب آهن کمک میکند. به همین دلیل، افرادی که دچار ریزش موی ناشی از کمبود آهن هستند به مصرف مکمل ویتامین C هم نیاز خواهند داشت یا باید این ویتامین را به میزان کافی از طریق رژیم غذایی دریافت کنند.
بیماری اسکوربوت که اصطلاح پزشکی برای کمبود ویتامین C است، با بروز ناهنجاریهایی در موهای بدن مرتبط بوده است از جمله:
- موهای پیچخورده (Corkscrew)
- هایپرکراتوز فولیکولار: در این وضعیت فولیکولهای مو حاوی کراتین بیش از حد میشوند. کراتین پروتئینی است که در تشکیل مو نقش دارد.
- موهای گردن قو: موها بسیار شکننده و ضعیف شده و از چند جا میشکنند.
با این وجود، هنوز شواهد قطعی مبنی بر ارتباط ویتامین C و ریزش مو وجود ندارد.
زینک
کمبود زینک میتواند باعث بروز تلوژن افلوویوم، نازک، شکننده و سفید شدن موها و سایر مشکلات مربوط به پوست شود. مطالعهای روی ۳۰۰ فرد مبتلا به ریزش مو، کمبود سطح زینک در خون را نشان داد. با این وجود، مطالعات محدودی روی مصرف مکمل زینک برای درمان ریزش مو وجود دارد.
در صورت مصرف مقادیر بالای زینک، به مرور زمان میتوان شاهد بروز عوارضی مانند کاهش ایمنی بدن، کاهش سطح کلسترول خوب بدن (HDL)، کاهش جذب منیزیم و کمبود مس بود.
مصرف بیش از حد کدام ویتامینها میتواند باعث ریزش مو شود؟
مصرف بیش از حد برخی ویتامینها و مواد معدنی مانند ویتامین A، ویتامین E و سلنیوم هم ممکن است باعث ریز مو شود.
ویتامین A
اگرچه مصرف میزان کافی ویتامین A برای داشتن پوست و موی سالم ضروری است، اما مقادیر بیش از حد آن در بدن در اثر استفاده از رتینوئیدهای موضعی یا مصرف مکملها میتواند باعث عواقب ناخواستهای مانند ریزش مو شود. مصرف مکمل ویتامین A درصورتی که کمبود آن در بدن وجود نداشته باشد ممکن است رشد مو را مختل کند.
ویتامین E
مطالعات کمی روی نقش ویتامین E در رشد مو انجام شده است اما بعضی تحقیقات نشان میدهند که مصرف مکمل این ویتامین میتواند در کاهش ریزش مو موثر باشد.
لازم به ذکر است مصرف بیش از حد مکمل ویتامین E میتواند باعث ریزش مو، افزایش خطر خونریزی و مشکلات تیروئید شود. نتایج یک مطالعه نشان داد افرادی که روزانه ۶۰۰ واحد ویتامین E به صورت روزانه برای ۲۸ روز مصرف کرده بودند (۳۰ برابر میزان توصیه شده روازنه)، دچار ریزش مو شدند.
سلنیوم
مطالعات کافی روی تاثیر سلنیوم بر پیشگیری از ریزش مو انجام نشده است با این وجود، بسیاری از فرآوردههای محرک رشد مو حاوی این عنصر کمیاب هستند. در یک مطالعه محققان دریافتند سمیت سلنیوم در اثر مصرف بیش از حد آن میتواند باعث ریزش مو و نیز بروز ضایعات پوستی، مشکلات گوارشی و اختلالات حافظه شود.
چه زمانی برای ریزش مو به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر متوجه ریزش موی ناگهانی، ریزش موی سکهای یا ریزش بیشتر از حالت عادی هنگام شانه کردن موها شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. ریزش مو ممکن است نشان دهنده یک مشکل زمینهای مانند کمبود ویتامینهای ضروری بدن، بیماری تیروئید، استرس، بیماری پوستی، عفونت پوست سر، یائسگی و… باشد. با تشخیص علت ریزش مو، پزشک درمانهای مناسب را تجویز خواهد کرد.
تشخیص کمبود ویتامین در بدن
از آنجایی که برخی ویتامینها مانند ویتامین A، D، K و E ممکن است در بدن جمع شوند و به سطوح سمی برسند، همیشه پیش از شروع مصرف یک مکمل با پزشک مشورت کنید. پزشک میتواند عوامل زمینهای موثر در بروز کمبودهای تغذیهای را تشخیص دهد و با انجام برخی آزمایشها وضعیت مواد مغذی را بدن شما مشخص کنند.
آزمایش خون، ادرار و بزاق میتواند برخی در تشخیص کمبودهای تغذیهای کمک کننده باشد. عواملی مانند عفونت، بیماریهای زمینهای و حتی استرس ممکن است روی اندازهگیری میزان این ترکیبات در بدن موثر باشند. به همین دلیل، پزشک باید این عوامل را هم در توصیه مکمل به شما مد نظر قرار دهد.
سایر دلایل ریزش مو
ریزش مو یا آلوپسی، یک وضعیت بسیار شایع است که میتواند بخشی عادی از روند بالا رفتن سن افراد باشد یا در اثر عوامل دیگری ایجاد شود از جمله:
- اختلالات ژنتیکی و التهابی ارثی
- سرطان و درمان آن
- نوسانات هورمونی
- استرس
- بارداری
- کمبود ویتامینها و مواد معدنی
- برخی داروها
- کاهش وزن قابل توجه طی مدت زمان کوتاه
- بیماری یا جراحی اخیر
شایعترین نوع ریزش مو در مردان و زنان، آلوپسی آندروژنیک یا ریزش مو با الگوی مردانه یا زنانه است. این نوع ریزش مو ارثی است و در آن موها به تدریج شروع به کمپشت شدن میکنند. ریزش موی ارثی معمولا الگوی خاصی دارد مانند عقب رفتن خط رویش مو و طاسی بالای سر در مردان و کمپشت شدن موها در ناحیه فرق سر در زنان.
سخن پایانی
رژیم غذایی روی جنبههای مختلفی از سلامت از جمله سلامت موها موثر است. کمبود ویتامینها و مواد معدنی ضروری بدن، میتواند ریسک بروز ریزش مو را بالا ببرد. خوشبختانه شما با مراجعه به پزشک و انجام یک سری آزمایشات ساده میتوانید علت ریزش موی خود را تشخیص دهید. لطفا از مصرف مکملهای ویتامین به صورت خودسرانه خودداری کنید.
دیدگاه شما برای ما مهم است!
آیا شما تجربه ریزش مو در اثر کمبود ویتامین را داشتهاید؟ تجربیات و دیدگاه خود را با ما و خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.