موهای آسیب دیده معمولا با علائمی نظیر خشکی، موخوره و شکنندگی خود را نشان می‌دهند. اگر شما هم درگیر این مشکلات هستید، مقاله درستی را برای مطالعه انتخاب کرده‌اید.
ما در این مقاله انواع آسیب مو و دلایل بروز آن‌ها را بررسی و راهکارهای ترمیم و احیای موهای آسیب دیده را ارائه کرده‌ایم. با ما همراه باشید.
موی آسیب دیده چه مویی است؟
بسیاری از ما در تلاش برای داشتن موهایی زیباتر، از روش‌هایی استفاده می‌کنیم که باعث آسیب به موها می‌شود. موهای آسیب دیده به راحتی می‌شکنند و ظاهری مات، وز و ناسالم پیدا می‌کنند. اگر آسیب‌زدن به موها ادامه پیدا کند، در نهایت به کم‌پشت‌شدن موها یا حتی ایجاد نقاط بدون مو روی سر منجر خواهد شد.
آسیب مو معمولا ابتدا در لایه خارجی آن یا همان کوتیکول ایجاد می‌شود. آسیب‌ها در سطح مو باعث بازشدن کوتیکول شده و ساقه مو را مستعد آسیب بیشتر می‌کند. بروز علائم زیر نشان‌دهنده آسیب دیدن مو است:
- وز شدن مو
- خشکی
- گره‌خوردن
- شکنندگی
- زبری
- کدرشدن
- حالت نگرفتن مو
در بیشتر موارد، آسیب ایجادشده روی موها دائمی است چون سلول‌های مو زنده نیستند و در نتیجه امکان ترمیم آن‌ها وجود ندارد. تنها راه درمان، گذر زمان و رشد موها، هم‌زمان با پیشگیری از ایجاد آسیب جدید است. با مراقبت صحیح از موها می‌توان به ترمیم کوتیکول مو کمک کرد و ظاهر بهتری به موها بخشید.
انواع آسیب مو
اولین قدم برای ترمیم و احیای موهای آسیب‌دیده، شناخت نوع آسیب مو است. در این بخش، به تحلیل دقیق انواع آسیب مو مانند خشکی، وز شدن و شکنندگی مو و روش‌های بهبود آن‌ها خواهیم پرداخت.
کدری و خشکی مو
در سطح خارجی موهای آسیب دیده چربی طبیعی به میزان کافی وجود ندارد. این موضوع باعث ازدست‌رفتن درخشندگی مو می‌شود. شامپوهای حاوی مواد شیمیایی خشن و ناملایم می‌توانند چربی طبیعی موها و پوست سر را از بین ببرند، که یکی از علت‌های خشکی مو به شمار می‌رود.
در این حالت، استفاده از روش‌های زیر می‌تواند مفید باشد:
- از شامپوهای ملایم متناسب با نوع موهایتان استفاده کنید.
- شامپو را روی پوست سر استفاده کنید و تارهای مو را کمتر بشویید.
- از روغن نارگیل برای تقویت تارهای مو و آبرسانی به آن‌ها کمک بگیرید.
گره‌خوردن مو
موهای آسیب دیده مستعد گره‌خوردن هستند. بازشدن کوتیکول موها باعث به‌وجودآمدن اصطکاک میان تارهای مو و درهم‌تنیدگی آن‌ها می‌شود. کمبود رطوبت در تارهای مو نیز می‌تواند باعث بدتر شدن وضعیت موها شود.
در این شرایط می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- از اسپری بازکننده گره مو، روغن، نرم‌کننده و ماسک مو استفاده کنید.
- موها را با استفاده از یک شانه دندانه پهن با سطح صیقلی شانه کنید.
- شانه‌کردن موها را از انتهای تارهای مو شروع کنید و کم کم به سمت بالا حرکت کنید.
وز شدن مو
عوامل مختلفی ممکن است باعث وز شدن موها شود که از میان آن‌ها می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- بسته نبودن کوتیکول مو
- رطوبت محیط
- سایر انواع آسیب مو
- استفاده از شامپوهای نامناسب و حاوی ترکیبات ناملایم که منجر به ازبین‌رفتن چربی طبیعی موها و در نتیجه گره‌خوردن و وزشدن آن‌ها می‌شود.
- تماس موها با آب سخت و فرآورده‌های مختلف می‌تواند روی pH تارهای مو و پوست سر تاثیر بگذارد. اگر pH مو خیلی بالا برود (قلیایی)، باعث بازشدن کوتیکول و ایجاد وز می‌شود.
در این صورت، می‌توانید این اقدامات را انجام دهید:
- از شامپوها و نرم‌کننده‌های رطوب‌رسان، سرم‌ها و اسپری مخصوص موهای آسیب دیده و فرآورده‌های ضد وز استفاده کنید.
- موها را با آب سرد بشویید. این کار می‌تواند به بسته‌شدن کوتیکول مو و کاهش وز کمک کند.
- از روغن آرگان یا فرآورده‌های حاوی آن برای مرطوب‌کردن و پیشگیری از شکستگی مو استفاده کنید.
نکته ≫
روغن آرگان خالص محصولی بسیار ارزشمند و گران‌قیمت است. اغلب محصولاتی که در بازار ایران با عنوان روغن آرگان به فروش می‌رسند، فقط حاوی درصد بسیار پایینی از این روغن هستند و بقیه محتوای بطری حاوی مقادیر زیادی ترکیبات سیلیکونی است. سیلیکون‌ها فقط در کوتاه‌مدت ظاهر بهتری به مو می‌دهند، اما در بلندمدت موجب خشک و خردشدن موها از درون می‌شوند. پس اگر به روغن آرگان خالص و مطمئن دسترسی ندارید، از محصولات مراقبت از موی معتبری استفاده کنید که این روغن را در فرمولاسیون آن‌ها به کار برده‌اند.
شکنندگی مو
موخوره زمانی ایجاد می‌شود که انتهای تار مو دو شاخه شود. این وضعیت ممکن است موها را شکننده کند. کنترل شکنندگی موها کار ساده‌ای نیست و معمولا در کسانی ایجاد می‌شود که بیش از حد از مواد شیمیایی یا محصولات سیلیکونی روی موهایشان استفاده کرده‌اند.
در این شرایط می‌توانید از راهکارهای زیر بهره ببرید:
- از رژیم غذایی متعادل حاوی غذاهای کامل مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات استفاده کنید.
- مصرف مکمل‌های حاوی بیوتین، ویتامین‌های A و C و آهن با مشورت پزشک به تقویت و درخشان‌شدن موها کمک می‌کند.
- از موهایتان در برابر نور خورشید محافظت کنید. پوشاندن موها با کلاه یا روسری و استفاده از فرآورده‌های حاوی عوامل محافظت در برابر پرتو فرابنفش در این زمینه کمک‌کننده است.
- از فرآورده‌های حالت‌دهنده مو که ماندگاری بالایی دارند استفاده نکنید، چون باعث خشک‌شدن موها می‌شود. اگر پس از استفاده از این محصولات موهایتان را شانه کنید یا حالت دهید، موها دچار شکستگی‌های متعدد خواهد شد.
- برای مدتی از رنگ مو، مواد شیمیایی و ابزارهای حرارتی حالت‌دهنده مو استفاده نکنید تا شکنندگی موها کمتر شود.
- هنگام استفاده از محصولات ترمیم‌کننده، مانند ماسک و کرم موی مخصوص موهای آسیب دیده که حاوی روغن‌ها و عصاره‌های طبیعی هستند، صبور باشید. آسیب مو می‌تواند به سرعت اتفاق بیفتد، اما ترمیم مو زمان‌بر است و به شکیبایی شما نیاز دارد.
شایع‌ترین دلایل آسیب دیدن موها
گاهی دلیل آسیب‌دیدن تارهای مو کاملا مشخص است. استفاده نادرست از رنگ مو، دکلره و ابزارهای حرارتی حالت‌دهنده مو از اصلی‌ترین دلایل آسیب دیدن موهاست. در ادامه این عوامل را بررسی می‌کنیم:
استفاده از ابزارهای حرارتی حالت‌دهنده مو
گرمای ایجادشده در اثر استفاده از ابزارهای حرارتی حالت‌دهنده مو برای صاف، فر یا خشک‌کردن موها می‌تواند باعث بازشدن یا خردشدن کوتیکول و متخلخل شدن تار مو شود. دمای بالا یکی از اصلی‌ترین علل آسیب مو است.
اگر می‌خواهید از این ابزارها استفاده کنید، بهتر است موارد زیر رعایت نمایید:
- از فرآورده‌های محافظ حرارتی مو استفاده کنید و موها را پیش از استفاده از این ابزارها تا حدودی خشک کنید. علاوه بر این، فقط از پایین‌ترین دمای ابزار، در کوتاه‌ترین زمان استفاده کنید.
- برای بهبود آسیب حرارتی موها می‌توانید از روغن نارگیل استفاده نمایید. مولکول‌های این روغن با نفوذ به کوتیکول مو، آن را از درون آبرسانی می‌کند. علاوه بر این با کمک به بازیابی چربی‌های محافظ سطح خارجی مو، از آسیب گرمایی مو و شکستگی آن پیشگیری می‌نماید. می‌توانید از فرآورده‌های حاوی این روغن استفاده کنید یا روغن نارگیل (فاقد الکل و تهیه شده به روش پرس سرد) گرم‌شده را به عنوان ماسک موی آبرسان عمیق به کار ببرید.
دکلره کردن موها
دکلره‌کردن موها فرآیندی است که برای روشن‌تر کردن رنگ مو نسبت به رنگ طبیعی آن به کار می‌رود. این کار با ازبین‌بردن رنگدانه مو (ملانین) انجام می‌شود. دکلره‌کردن می‌تواند با خشک، زبر و شکننده‌کردن موها، کشسانی و استحکام مو را از بین ببرد.
برای کاهش آسیب‌های دکلره، می‌توانید از روش‌های زیر بهره بگیرید:
- موهایتان را در برابر نور خورشید محافظت کنید (با استفاده از کلاه یا روسری).
- از محصولات حاوی ترکیبات رطوبت‌رسان استفاده کنید.
- در آب کلردار استخر یا آب دریا از موهایتان محافظت کنید چون ممکن است باعث سبز شدن رنگ موها و از بین رفتن رطوبت تارهای مو شود.
- برای نرم کردن و تقویت تارهای مو، از روغن بادام شیرین بهره ببرید.
- موهایتان را با آب برنج بشویید. آب حاصل از آبکش‌کردن برنج حاوی ماده‌ای به نام اینوزیتول است که می‌تواند به موهای آسیب دیده نفوذ کند و موها را از درون ترمیم کند. توجه کنید که نباید از آب برنجی که برای مصرف خوراکی، با نمک خیس کرده یا جوشاندهاید استفاده نمایید.
در این مورد بیشتر بخوانید ≫
استفاده از رنگ موهای شیمیایی
رنگ‌کردن موها می‌تواند باعث آسیب به تارهای مو شود. رنگدانه‌های موجود در رنگ مو می‌تواند رطوبت را از موها بیرون بکشد و باعث زبری آن‌ها شود. موی خشک مستعد شکنندگی و موخوره است.
آسان‌ترین راه برای کاهش آسیب ناشی از رنگ مو، کاهش دفعات استفاده از آن است. اما برای کاهش آسیب ناشی از رنگ‌کردن موها می‌توانید از این راهکارها استفاده کنید:
- رنگ مویی انتخاب کنید که نهایتاً تا سه درجه با رنگ طبیعی موهایتان اختلاف داشته باشد. رنگ‌های غیرطبیعی نیازمند رنگساژ و ترمیم در فواصل زمانی کوتاه هستند و در نتیجه موها بیشتر در معرض مواد شیمیایی مضر قرار می‌گیرند.
- استفاده از شامپوهای مخصوص موهای رنگ‌شده و عدم شستن موها با شامپو سولفاته، می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- روغن زیتون می‌تواند به آبرسانی موها و نرم‌کردن کوتیکول مو کمک کند. توجه داشته باشید که روغن تراپی مو با روغن زیتون باید با فاصله چند روز پس از رنگ‌کردن موها انجام شود.
سایر دلایل آسیب مو
عوامل دیگری که ممکن است باعث آسیب به موها شوند، عبارتند از:
- ماساژ محکم موها هنگام شست‌وشو
- استفاده از برس فلزی، شانه دندانه‌ریز یا شانه با سطح غیرصیقلی
- استحمام با آب داغ
- رطوبت کم محیط
- قرارگرفتن مو در معرض نور خورشید و جریان باد
- خوابیدن با موی باز
- سایش موها روی پارچه‌های غیر ساتن یا ابریشم؛ مانند روسری یا روبالشی
- مالیدن شدید و محکم حوله به موها
- محکم بستن موها با روش‌هایی که باعث کشیده‌شدن مو می‌شود
روش‌های احیا و ترمیم موهای آسیب دیده
بازگرداندن کامل آسیب ایجادشده روی موها معمولا ممکن نیست و تنها راه‌حل، گذر زمان و رشد مجدد موهای سالم است. با این وجود، با تغییر عادات مراقبت از مو و استفاده از برخی ترکیبات می‌توان به کاهش آسیب و بهبود ظاهر موها کمک کرد. بعضی از روش‌های موثر در این زمینه عبارت‌اند از:
روتین مراقبت از موی صحیح داشته باشید
از فرآورده‌های ملایم و بدون سولفات، پارابن، الکل، رنگ شیمیایی و رایحه مصنوعی استفاده کنید. موهایتان را به صورت منظم بشویید تا از چربی اضافی، آلودگی و سلول‌های مرده پاک شود. برای ترمیم موهای آسیب دیده از نرم‌کننده‌های عمیق مو استفاده نمایید.
از شامپوی مخصوص موهای آسیب دیده استفاده کنید
این شامپوها به صورت اختصاصی برای ترمیم آسیب‌دیدگی موها و بهبود ظاهر آن‌ها طراحی شده‌اند. در شامپوی مخصوص موهای آسیب دیده به دنبال ترکیبات رطوبت‌رسان و مغذی مانند روغن آووکادو، شی باتر و عصاره آلوئه‌ورا باشید.
در این مورد بیشتر بخوانید ≫
از کرم مو استفاده کنید
استفاده از کرم مو برای محافظت از موها در برابر آسیب حرارتی، کنترل وز و درخشندگی موها موثر است. بهتر است از کرم موی مخصوص موهای آسیب دیده استفاده کنید و این محصول را فقط روی ساقه و انتهای موها بزنید و از به‌کاربردن آن روی پوست سر اجتناب کنید. این کار باعث می‌شود مو ظاهر چرب پیدا کند.
موهایتان را کوتاه کنید
هر ۶ تا ۸ هفته، حدود نیم سانتی‌متر از انتهای موهایتان را کوتاه کنید تا از بروز موخوره پیشگیری کرده و موخوره‌های موجود را از بین ببرید. باقی‌ماندن موخوره روی موها می‌تواند باعث گسترش آسیب موها و خشک و شکننده شدن آن شود.
از روغن مو استفاده کنید
همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره شد، شما می‌توانید از روغن‌های مختلفی برای کمک به رفع آسیب موها بهره ببرید. برای مثال:
- روغن نارگیل می‌تواند به کوتیکول مو نفود کند و در ترمیم موی آسیب دیده موثر باشد.
- روغن زیتون به بازگرداندن رطوبت به تارهای مو کمک می‌کند.
- روغن بادام موها را آبرسانی کرده و وز را کاهش می‌دهد.
- روغن آرگان با هیدراته‌کردن موها از شکستگی آن‌ها جلوگیری می‌کند.
از ماسک مو استفاده کنید
استفاده از ماسک موی مخصوص موهای آسیب دیده که حاوی ترکیبات مفید برای تقویت و رطوبت‌رسانی به تارهای مو باشد، یکی از بهترین راه‌های رفع آسیب‌دیدگی مو است. وجود ترکیباتی مانند روغن جوانه گندم، آلوئه‌ورا و شی باتر در این ماسک‌ها باعث افزایش لطافت، درخشندگی موها و تقویت ساختار آن می‌شود.
همچنین شما می‌توانید از ماسک موهای کم‌هزینه خانگی هم برای بهبود آسیب موها و بازگرداندن سلامت به تارهای مو استفاده کنید. مانند:
ماسک موی آووکادو و تخم مرغ
از آووکادوی رسیده و ۱ عدد تخم‌مرغ برای ساختن ماسک مو استفاده کنید. مخلوط را روی موها و پوست سر بمالید و پس از ۳۰ دقیقه با شامپوی ملایم بشویید.
پروتئین‌های موجود در زرده تخم‌مرغ به رشد موها کمک می‌کنند و آووکادو باعث نرمی و لطافت تارهای مو می‌شود.
نکته ≫
ماسک موهای حاوی تخم‌مرغ را همیشه با آب سرد بشویید، گرمای آب بوی تخم‌مرغ را ماندگار می‌کند و داغی آب، باعث بسته‌شدن (حالتی شبیه به پختن) تخم مرغ روی سر می‌شود و تمیزکردن آن از روی پوست سر و موها را بسیار بسیار دشوار می‌کند.
ماسک موی موز و روغن زیتون
یک عدد موز رسیده را با ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون مخلوط کنید و روی موها و پوست سر بمالید. پس از ۲۰ دقیقه با شامپوی ملایم بشویید.
موز به عنوان یک مرطوب‌کننده و ترمیم‌کننده عالی برای موها عمل می‌کند و روغن زیتون هم یک مرطوب‌کننده قوی بوده و در رشد موها هم مؤثر است.
چه زمانی به متخصص پوست و مو مراجعه کنیم؟
اگر تغییر نحوه مراقبت از موهایتان طی حداقل ۳ ماه، تاثیری بر بهبود سلامت موها نداشت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی بروز مشکل مشخص شود.
در سایر موارد، اگر هر زمان با علائم زیر روبه‌رو شدید توصیه می‌شود با پزشک مشورت کنید:
- ریزش موی شدید
- خشک و کدرشدن موها همراه با خستگی و کاهش وزن
- کم‌پشتی یا تغییر رنگ ناگهانی موها
- احساس سوزش پوست سر
- تحریک، قرمزی و خارش پوست سر
سخن پایانی
آسیب مو ممکن است در اثر یک یا چند عامل مانند استفاده از مواد شیمیایی روی موها، حمام آب داغ و روتین مراقبت از موی نامناسب ایجاد شود. ساد‌ه‌ترین راه برای بازیابی آسیب مو شامل روتین مراقبت از موی ملایم، استفاده از سرم‌ها، روغن‌ها و ماسک موهای خانگی است. این راهکارها بهترین روش بازگرداندن سلامت و زیبایی به موهای آسیب دیده است.
