درواقع تعداد داروهایی که سبب ریزش مو می‌شوند، بسیار زیاد است. بر این اساس، درصورتی‌که مصرف دارویی را آغاز نموده‌اید و بعد از مدتی دچار ریزش مو گشته‌اید، حتماً با پزشک متخصص در میان بگذارید؛ زیرا در بیشتر مواقع جهت جلوگیری از ریزش مو، پزشک داروی مشکوک را قطع نموده و یک داروی دیگر را جایگزین خواهد کرد.
ازجمله مشکلاتی که ممکن است در سنین مختلف افراد را درگیر کند، ریزش مو است. علت‌های مختلفی سبب ریزش مو می‌گردد. بعضی از این مشکلات درمان مؤثری نداشته، درحالی‌که برخی دیگر قابلیت درمان دارند. در این مقاله قصد داریم به ارائه راهکارهایی مؤثر جهت جلوگیری از ریزش مو بپردازیم.
معرفی نشانه‌های ریزش مو
ریزش ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو به‌صورت میانگین در طول شبانه‌روز امری عادی به شمار می‌آید. در حالت عادی، تارهای موی جدید جایگزین موهای ریخته شده می‌گردد و درنتیجه این امر سبب ثابت ماندن تراکم مو می‌شود. فرد زمانی با ریزش مو مواجه می‌گردد که میان رشد و ریزش مو تعادل از بین برود، به‌عبارت‌دیگر، ریزش مو زیاد شود یا توقف در رشد موها صورت گیرد. همان‌گونه که گفته شد، موی همه افراد می‌ریزد اما زمانی که کاهش تراکم موها اتفاق بیفتد، آن‌وقت فرد دچار ریزش مو می‌شود.
اکثر مواقع، به شکل تدریجی ریزش مو اتفاق می‌دهد و ممکن است تا وقتی که به میزان چشمگیری با کاهش تراکم موهای سر مواجه نگردیم، متوجه این مشکل نشویم. زمان شروع درمان را می‌توان مسئله مهمی جهت جلوگیری از ریزش مو دانست. به‌عبارت‌دیگر، در صورت اقدام به‌موقع جهت درمان ریزش مو، ممکن است درمان تأثیر بیشتری داشته باشد.
علائم و نشانه‌های رایج ریزش مو
۱- ریزش حجم زیادی از مو بر روی بالشت پس از خواب شب
۲- جمع شدن تعداد زیادی مو پس از حمام کردن در مو گیر چاه
۳- ریزش موها زمان شانه کردن یا بستن موها
۴- جدا شدن آسان موها زمان کشیدن آن‌ها
در چنین وضعیتی بایستی جهت انجام بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه گردد. چراکه ممکن است ریزش مو به دلیل وجود یک بیماری زمینه‌ای اتفاق افتد.
دلیل اهمیت جلوگیری از ریزش مو چیست؟
پیش از هر چیز دانستن این مسئله که ریزش مو یکی از موارد رایج در هر سنی محسوب می‌شود، لازم است. برخی از افراد تصورشان این است که ریزش مو تنها برای آقایان پیش می‌آید و خانم‌ها با چنین مشکلی مواجه نخواهند شد؛ اما این تصور اشتباه است.
می‌توان به بررسی اهمیت جلوگیری از ریزش مو از دو جهت پرداخت:
۱- بررسی از لحاظ روانی
ممکن است فردی به علت ریزش مو و تأثیری که بر زیبایی ظاهری‌اش دارد، احساس ناراحتی کرده و خجالت بکشد و درنتیجه این مسئله سبب دوری وی از حضور در موقعیت‌های تحصیلی، شغلی، تفریحی یا اجتماعی گردد. این امر اهمیت زیادی در جوانان و سنین پایین دارد؛ زیرا که این گروه سنی اعتمادبه‌نفس آسیب‌پذیرتری داشته و دارای پذیرش کمتری خواهند بود. به‌عنوان‌مثال، در صورت مواجه‌شدن کودک دبستانی با ریزش مو، شاید از رفتن به مدرسه امتناع کند.
البته لازم به ذکر است که بعضی از این افراد شباهت زیادی به بازیگران هالیوودی دارند. این‌گونه افراد از این امر مستثنا هستند؛ اما خیلی از ما نسبت به‌ظاهر خود با از دست دادن موهایمان حس خوبی نداریم و همین امر سبب کاهش اعتمادبه‌نفسمان می‌گردد. ازاین‌رو، جلوگیری از ریزش مو را می‌توان مسئله مهمی به شمار آورد.
۲- بررسی از نظر زیبایی
در بعضی از کشورها، علاوه بر اینکه موهای پرپشت از نشانه‌های جوانی محسوب می‌شود، بلکه سبب زیبایی و جذابیت دوچندان شما می‌گردد. در صورت وجود هر مشکلی برای مو، به‌عنوان‌مثال ریزش مو، از زیبایی ظاهری افراد نیز کاسته خواهد شد.
تغذیه مناسب راهکاری جهت جلوگیری از ریزش مو
شرایط سلامت موها را می‌توان تا حدی منعکس‌کننده وضعیت تغذیه فرد دانست. به‌عبارت‌دیگر، تغذیه تأثیر زیادی بر میزان ریزش مو، جنس مو، استحکام و حالت موهای شما دارد. بایستی اقدام به استفاده از مقادیر کافی از مواد معدنی، ویتامین‌ها و پروتئین در رژیم غذایی، جهت حفظ سلامت مو و جلوگیری از ریزش آن‌ها نمود.
رژیم‌های غذایی
حتماً اقدام به دریافت مشاوره از متخصص تغذیه، به‌منظور رژیم لاغری نمایید تا اطلاعات لازم را در رابطه با مکمل‌ها و مواد غذایی ضروری، جهت تأمین پروتئین‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌ها در اختیار شما قرار دهند. سعی کنید از رژیم‌های غذایی غیراصولی اجتناب کرده، زیرا که ممکن است برای سلامتی عمومی بدن نتایج ناخوشایندی را به همراه داشته باشد.
میزان کالری مصرفی نیز در رژیم‌های غذایی، همانند مواد مغذی دارای اهمیت است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، یکی از دلایل ریزش مو می‌تواند کاهش افراطی و ناگهانی کالری مصرفی در طول روز باشد. لازم به ذکر است که استفاده از یک برنامه غذایی سالم، پس از یک رژیم غیراصولی که سبب ریزش مو شده، می‌تواند رشد موها و درمان ریزش موها را در پی داشته باشد؛ اما به یاد داشته باشید که روند رشد موها به آهستگی صورت گرفته و ممکن است یک سالی به طول انجامد تا مجدداً افزایش تراکم موها رخ دهد.
درصورتی‌که می‌خواهید رژیم گیاهخواری را در پیش گیرید، اقدام به دریافت مشاوره با کارشناسان تغذیه در رابطه با مکمل‌های موردنیاز نموده تا اطلاعات لازم در مورد جلوگیری از ریزش مو را کسب نمایید؛ زیرا که تنها در منابع حیوانی بعضی از مواد موردنیاز جهت سلامت موها یافت می‌شود. برای مثال، اکثر افرادی که به پیروی از یک رژیم گیاهخواری می‌پردازند، معمولاً بدنشان با کمبود ویتامین D مواجه می‌گردد.
مواد مغذی موردنیاز جهت حفظ سلامت موها
ازآنجاکه تارهای مو از جنس پروتئین می‌باشند، ازاین‌رو، ممکن است مشکلاتی در فرایند ساخت مو به علت کمبود پروتئین در رژیم غذایی صورت گیرد؛ بنابراین، یکی از موارد مهم جهت جلوگیری از ریزش مو، مصرف مقادیر کافی پروتئین است. از مهم‌ترین منابع پروتئینی در رژیم غذایی می‌توان به مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، گوشت قرمز و حبوبات اشاره نمود که بایستی به آن‌ها توجه نمود.
برای سلامت موها، موادی همچون منیزیم و کلسیم بایستی به‌اندازه مناسب در رژیم غذایی به کار رود. ازاین‌رو، سعی کنید اقدام به استفاده از لبنیات به‌صورت روزانه در برنامه غذایی خود نمایید.
ریزش مو می‌تواند به علت کمبود آهن باشد که همچنین این موضوع خستگی و کم‌خونی را نیز در پی دارد. یکی از مسائل مهم، استفاده از آهن به میزان کافی برای خانم‌ها در دوره قاعدگی محسوب می‌گردد. توصیه به مصرف مکمل‌های آهن در صورت کافی نبودن آهن در رژیم غذایی می‌شود.
در صورت کمبود برخی از ویتامین‌ها در بدن، این کمبود ممکن است به شکل ریزش مو بروز نماید. بیوتین که از ویتامین‌های گروه ب است نقش مؤثری را در جلوگیری از ریزش مو و سلامت موها ایفا می‌کند. به‌گونه‌ای که در ساخت خیلی از لوازم‌آرایشی و بهداشتی مو از بیوتین و ویتامین B6 استفاده می‌شود. جگر، تخم‌مرغ، جوانه گندم را می‌توان سرشار از بیوتین دانست و همچنین جوانه گندم، جگر، زرده تخم‌مرغ، ماهی نیز از منابع غنی ویتامین ب 6 هستند.
از مصرف روغن در بعضی از رژیم‌های غیراصولی خودداری می‌شود، بااینکه در حفظ سلامت موها، استفاده از اسیدهای چرب امگا ۶ و امگا ۳ بسیار تأثیرگذار هستند. روغن کانولا، روغن سویا و روغن ماهی منبع غنی اسید چرب امگا ۳ و روغن کانولا، روغن آفتابگردان و روغن ذرت سرشار از اسید چرب امگا ۶ می‌باشند.
بر اساس بسیاری از پژوهش‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها با اثرگذاری بر فولیکول‌های مو نقش مؤثری را در استحکام و تقویت تارهای مو دارند. ویتامین E، سلنیوم و ویتامین C از آنتی‌اکسیدان‌های معروفی هستند که در سبزی‌ها و میوه‌ها به وفور یافت می‌شوند.
کاهش استرس، مؤثر در جلوگیری از ریزش مو
عوارض وجود استرس می‌تواند خودش را در موهای شما به‌خوبی نشان می‌دهد. در صورت تجربه حجم زیادی از استرس در زندگی خود، به یاد داشته باشید که ممکن است برای سلامت موهای شما مشکل‌ساز گردد. درنتیجه این امر شکنندگی موها و نازک شدن آن‌ها را به همراه خواهد داشت و سبب ایجاد اختلال در فعالیت فولیکول‌های موهای‌تان می‌گردد. ازاین‌رو، یکی از موارد مهم جهت جلوگیری از ریزش مو، مدیریت استرس محسوب می‌گردد.
اختلال وسواس موکنی یا تریکوتیلومانیا یکی از بیماری‌هایی است که ریزش موها را منجر می‌شود. به گون‌های که فرد بیمار اقدام به کندن موهای خود به‌صورت غیرارادی در این نوع بیماری می‌کند. استرس را می‌توان سبب ایجاد و تشدید این بیماری دانست.
با موهای خود مهربان باشید!
صدمه به فولیکول یا پیاز مو در برخی مواقع سبب ریزش مو می‌شود، حتی در مواردی نیز آسیب ساقه مو سبب کنده شدن موها می‌گردد. در حالت اول که در آلوپسی آندروژنی شاهد آن هستیم، سبب ایجاد طاسی دائمی می‌گردد. ولی در حالت دوم طاسی به‌صورت موقت رخ می‌دهد و موها مجدداً شروع به رشد می‌نمایند. یادتان باشد که جهت جلوگیری از ریزش مو علاوه بر مراقبت از فولیکول و پیاز مو که داخل پوست سر قرار دارند و مو را می‌سازند، باید از خود تار مو که شامل ساقه و یا شفت مو است نیز مراقبت‌های لازم را بعمل آورید.
ازجمله عواملی که سبب ریزش مو و صدمه رسیدن به ساقه مو می‌گردد، موارد زیر هستند:
۱- مصرف لوازم‌آرایشی و بهداشتی بی‌کیفیت و نامعتبر
۲- صدمات ناشی از ابزار حرارتی از قبیل سشوار، اتوی مو و غیره
۳- سفت بستن، بافتن و یا کشیدن موها
۴- استفاده از رنگ مو، تافته‌ای حالت‌دهنده، ژل و صاف کننده‌های مو
توصیه‌های برای حفظ سلامت موها و جلوگیری از ریزش مو
شانه کردن روزانه مو
شانه کردن روزانه موها باعث خون‌رسانی به فولیکول مو می‌گردد. همان‌طور که می‌دانید، فولیکول‌های مو در نگهداری و ساخت تارهای مو نقش به سزایی دارند. ازاین‌رو، اگر بالطافت به شانه کردن موهای خود بپردازید، سلامت موهای شما حفظ خواهد شد.
استفاده از شامپوهای مناسب
در بعضی مواقع با آسیب دیدن ساقه مو، ریزش مو به وجود می‌آید؛ یعنی شخص به علت مراقبت ضعیف از موها دچار ریزش مو می‌گردد. در این صورت، استفاده از شامپوهای مناسب و باکیفیت می‌تواند بسیار اثربخش باشد. مثلاً برای موهای وز و خشک، استفاده از شامپوی نرم‌کننده توصیه می‌گردد تا موها خشک تر نشوند. برای کنترل ریزش مو و تقویت مو استفاده از شامپوی ضد ریزش مو و شامپوهای گیاهی تقویت‌کننده تارهای مو می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
خشک کردن موها به‌صورت طبیعی
همیشه اجازه دهید که موها به‌طور طبیعی خشک شوند؛ زیرا موهای خیس در آسیب‌پذیرترین شکل ممکن قرار دارند و استفاده از سشوار یا اتو مو می‌تواند به ساقه مو آسیب جدی وارد نماید و حتی سبب طاسی موقت گردد.
هشدارهای لازم جهت جلوگیری از ریزش مو
موقت نبودن آسیب‌های کششی برای مو
یکی از دلایل ریزش مو در افراد، ریزش موی کششی است و برای کسانی اتفاق می‌افتد که همواره موهای خود را می‌بافند و یا ساعت‌های طولانی با کش‌های سفت، به‌صورت دم‌اسبی می‌بندند. این مورد بیشتر در خانم‌ها دیده می‌شود. کسانی که دم‌اسبی محکم در قسمت بالای سرخود می‌بندند، فشار زیادی را به ساقه مو وارد می‌کنند. در بعضی مواقع این کشش در حدی شدت دارد که سبب زخم شدن پوست سر می‌شود و درنهایت منجر به طاسی دائمی مو می‌گردد. بر این اساس، جهت جلوگیری از ریزش مو سعی کنید از این نوع مدل‌های مو بپرهیزید.
استفاده از کلاه و حوله شخصی
در حقیقت موها به علت تماس زیاد با محیط از آسیب‌پذیرترین اعضای بدن انسان به شمار می‌روند. یکی از این آسیب‌ها می‌تواند در مواجهه با انواع عفونت‌های بدن باشد؛ بنابراین رعایت بهداشت شخصی برای جلوگیری از ریزش مو بسیار مهم است. در این میان، عفونت قارچی از متداول‌ترین عفونتی است که موها را نیز درگیر می‌کند. ناگفته نماند که محیط‌های گرم و مرطوب باعث افزایش رشد قارچ‌ها می‌شود. همچنین به‌شدت مسری و قابل‌انتقال از فردی به فرد دیگر است که باید مدنظر خود قرار دهید. به همین دلیل استفاده از کلاه، بالش، حوله و شانه شخصی توصیه می‌گردد.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که ریزش مو از رایج‌ترین علامت‌های ابتلا به عفونت قارچی است و در قسمت‌هایی از سر به‌صورت سکه‌ای نشان داده می‌شود. این نواحی از ریزش مو دردناک است. از علائم دیگر آن نیز می‌توان به تب خفیف و بزرگ شدن غدد لنفاوی سروصورت اشاره نمود که معمولاً با نمونه‌برداری از پوست سر جهت آزمایش قارچ‌شناسی همراه است. این بیماری با داروهای ضد قارچ مانند تربینافین، فلوکونازول حدوداً به مدت یک ماه و نیم درمان می‌شود.
بررسی لیست داروهای مصرفی
مشکل ریزش مو می‌تواند به علت یک عارضه دارویی صورت پذیرد. درواقع داروهای شیمی‌درمانی یا ضد سرطان از شایع‌ترین داروهایی هستند که موجب ریزش مو می‌شوند. این داروها به مهار نمودن سلول‌های سریع التقسیم مانند سلول‌های سرطانی و سلول‌های فولیکول مو می‌پردازند. پس از قطع این داروها، موها دوباره شروع به رشد می‌نمایند.
یک روش درمانی دیگر که برای درمان سرطان از آن استفاده می‌کنند، پرتودرمانی است که باعث ریزش موی موقتی می‌شود. علاوه بر این داروها، بسیاری از داروهای دیگر نیز می‌توانند باعث ریزش مو در افراد شوند. ازاین‌رو باید لیست داروهای مصرفی خود را بررسی نمایید تا بتوانید از ریزش مو به نحو مطلوبی جلوگیری به عمل‌آورید. به‌طورکلی این ریزش مو به‌صورت موقت است و پس از قطع مصرف، مو دوباره رشد می‌کند.
باید بدانید که همیشه عوارض جانبی انواع داروها در افراد مختلف یکسان نیست. مثلاً شاید دارویی در یک فرد باعث ریزش مو شود، ولی در فرد دیگر بی‌تأثیر باشد. دراین‌بین می‌توان به داروهای پرمصرف ضدبارداری اشاره نمود که عوارضی مانند ریزش مو به دنبال دارند؛ زیرا این داروها تعادل هورمون‌های جنسی بدن که در روند رشد مو تأثیر به سزایی دارد را به هم می‌زند و همین موجب ریزش مو می‌شود.
به‌هرحال تعداد داروهایی که ریزش مو را به دنبال دارند، بسیار زیاد است. بر این اساس، درصورتی‌که اخیراً مصرف دارویی را آغاز نموده‌اید و بعد از مدتی دچار ریزش مو شده‌اید، حتماً با پزشک متخصص در میان بگذارید؛ زیرا در بیشتر مواقع جهت جلوگیری از ریزش مو می‌توان با نظر پزشک داروی مشکوک را قطع نمود و یک داروی دیگر را جایگزین کرد.
اگر مبتلا به بیماری خاصی هستید، حتماً به دنبال درمان آن باشید
در حقیقت علائم بسیاری از بیماری‌ها ناشی از ریزش مو است. به همین دلیل اگر شما بعد از معاینه توسط پزشک و بررسی‌های لازم بیماری خاصی در بدن شما تشخیص داده شد، حتماً درمان را شروع نمایید. در ادامه به بیماری‌های مربوط به ریزش مو می‌پردازیم.
بعضی از بیماری‌های مرتبط با ریزش مو
بیماری کم‌کاری تیروئید
در این بیماری هورمون‌های تیروئید توسط غده تیروئید به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. از علائم رایج بیماری کم‌کاری تیروئید می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
– چاق شدن
– خستگی و ضعف بدن
– پف کردن صورت
– خشک شدن پوست بدن
– کاهش رفلکس‌ها و حرکات
– ریزش مو
پزشک برای کسانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، داروهای جایگزین هورمون تیروئید تجویز می‌کند. این داروها در جلوگیری از ریزش مو که به علت کم‌کاری غده تیروئید ایجاد می‌شود بسیار تأثیرگذار است. باید بگوییم که ریزش مو ناشی از این بیماری به‌صورت موقت است و در مدت چند ماه بهبودی حاصل می‌شود. جهت تشخیص این بیماری از آزمایش خون استفاده می‌کنند.
بیماری سندروم تخمدان پلی کیستیک
این بیماری بیشتر در خانم‌ها بعد از سن بلوغ مشاهده می‌شود و به علت افزایش هورمون‌های جنسی مختلف مانند آندروژنی، تعادل بین این هورمون‌ها مختل می‌گردد. دراین‌بین، هورمون‌های تسترون و دی هیدروتسترون از هورمون‌های آندروژنی معروف مردانه هستند و ترشح آن در آقایان بسیار بیشتر از خانم‌ها است.
بر هم خوردن تعادل هورمونی نیز علائم مختلفی را در پی دارد. این علائم می‌تواند آلوپسی، آکنه، چاقی و اختلال در چرخه قاعدگی باشد. در این خصوص می‌توان بیان نمود که پیکوز یا همان سندروم تخمدان پلی کیستیک سبب پرمویی در برخی اشخاص می‌گردد. همچنین در افرادی نیز ریزش مو صورت می‌پذیرد که تشابه زیادی به الگوی آلوپسی آندروژنیک دارد. معمولاً برای این بیماری درمان مشخصی وجود ندارد و فقط با راه‌های پیشگیری از ریزش مو امکان درمان وجود دارد.
